آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی به دانش-آموزان با نیازهای ویژه: مطالعه‌ای مروری

هدف: هدف از این مقاله، مطالعه و بررسی فرایند آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی به دانش­آموزان با نیازهای ویژه (آسیب شنوایی، آسیب بینایی، طیف اتیسم، ناتوانی هوشی، ناتوانی ویژۀ یادگیری، مشکلات ارتباطی-زبانی، اختلالات رفتاری هیجانی، معلولیت جسمی-حرکتی، و چندمعلولیتی) و ارائۀ راهبردهایی برای تسهیل و تسریع این فرایند است. روش: در پژوهش حاضر، با روش توصیفی– تحلیلی و جستجو در منابع اینترنتی موجود در گوگل پژوهشگر، پرتال جامع علوم انسانی، و پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی،  متون و مقاله­های مرتبط از سال­های 1964 تا 2017 مورد بررسی قرار گرفت. سپس، منابع مرور، تحلیل، و مقوله‌بندی شدند. یافته‌ها و نتیجه­گیری: برای هر گروه از این دانش‌آموزان، راهبردها و روش­های خاصی برای آموزش زبان خارجی وجود دارد. برای نمونه می­توان به استفاده از رویکرد دیداری برای آموزش واژه (برای گروه آسیب‌دیده شنوایی)، استفاده از متن چاپی یا خط بریل انگلیسی (برای گروه آسیب‌دیده بینایی)، تکرار فعالیت‌ها (برای گروه طیف اتیسم)، استفاده از رویکرد­های ارتباطی، واژه­محور، و پاسخ فیزیکی کامل (برای دانش‌آموزان دارای ناتوانی هوشی)، استفاده از روش چندحسی و روش آگاهی واجی (برای دانش‌آموزان دارای ناتوانی ویژۀ یادگیری)، استفاده از تکنیک‌های گفتاردرمانی و تعدیل محتوای آموزشی (برای دانش‌آموزان دارای مشکلات ارتباطی-زبانی)، استفاده از برنامه‌های مداخله‌ای رفتاری در کلاس همزمان با برنامه‌های آموزش زبان (برای دانش‌آموزان دارای اختلال رفتاری-هیجانی)، تسهیل دسترسی به تجهیزات آموزشی (برای دانش‌آموزان دارای معلولیت جسمی-حرکتی)، و تأکید بر ارتباط کلی و توانایی‌های سازشی (برای دانش‌آموزان چندمعلولیتی)  اشاره کرد. برنامه آموزش زبان انگلیسی به دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در ایران باید متناسب با توانایی‌های آنها طراحی شود. در نتیجه، متناسب­سازی، بومی­سازی، و ارائۀ حمایت‌های آموزشی ضروری است.