آیا طب سنتی ایرانی بر مبنای علم شناسی ابطال گرایان، یک علم محسوب می گردد!؟

سابقه و هدف: امروزه با گسترده­ترشدن اقبال عمومی به طب سنتی در ایران بحث‌های پراکنده­ی زیادی پیرامون علم­بودن یا نبودن دانش طب سنتی صورت می‌گیرد. برای بررسی عقلانی این مسأله لازم است ابتدا معیارهای علم­بودن به طور دقیق و بر اساس مهم­ترین نظریات فلسفی مشخص شود. در این زمینه (یعنی معیارهای علم­بودن) سه نظریه­ی مهم عرضه شده است که عبارتند از استقراگرایی، واجدیت پارادایم و ابطال­گرایی. تاکنون دو مقاله توسط نگارنده­ی این سطور نوشته شده است که در آن­ها بر اساس استقراگرایی و واجدیت پارادایم علم­بودنِ طب سنتی مورد بررسی عقلانی قرار گرفته است. در مقاله­ی کنونی سومین معیار یعنی ابطال­پذیربودن طب سنتی مورد مدّاقه­ی فلسفی قرار خواهد گرفت و با اثبات وجود این معیار در طب سنتی می­توان ادعا کرد که این دانش واجد تمامی معیارهای سه­گانه­ی مطرح در فلسفه­ی علم قرن بیستم برای علم­بودن می­باشد. ابطال­پذیری یکی از مهم­ترین و تأثیرگذارترین نظریه­ها در باب علم­بودن در قرن بیستم می­باشد که توسط کارل پوپر ارائه شده است. این نظریه ضمن نقد استقراگرایان، ابطال­پذیری را تنها معیار برای علم­بودن معرفی می­کند. این مقاله ابتدا به تحلیل و بررسی نظریه­ی او و مفهوم ابطال­پذیری می­پردازد؛ سپس نشان خواهد داد که دانش طب سنتی ابطال­پذیر و در نتیجه از منظر ابطال­گرایان علم است. مواد و روش‌ها: این مقاله ابتدا با تکیه بر معروف­ترین آثار پوپر در زمینه­ی فلسفه علم به معرفی دقیق معیار ابطال­گرایان می­پردازد؛ سپس نشان خواهد داد که دستگاه طب سنتی ابطال­پذیر است و بنابراین می­توان از منظر ابطال­گرایان، این دانش را علم تلقی کرد. پژوهش به شیوه­ی کتابخانه­ای صورت گرفته­است. نتیجه‌گیری: براساس معیار ابطال‌گرایان، دانش طب سنتی علم به معنای نوین کلمه می‌باشد و مقاله به شیوه خاص خود به پاسخ سوال مطروحه اهتمام نموده است. کلیدواژه‌ها: ابطال­پذیری، پوپر، علم‌بودن، طب سنتی.