ابداع و اعتبار بخشی یک روش طیف سنجی برای بررسی ذرات ریز هوا برد روغن های معدنی

سابقه و هدف: روغن های روان کننده فلز کاری به صورت ذرات بسیار ریز هوا برد در هوای محیط کار تراشکاری ها منتشر و به عنوان آلاینده های شیمیایی خطرناک برای کارگران مطرح شده است. این روغن ها به عنوان محرک قوی برای سیستم های تنفسی و پوست و سرطان زای احتمالی طبقه بندی شده اند. با توجه به گسترش ماشین های تراشکاری و مواجهه روز افزون کارگران به ذرات بسیار ریز روغن و نبود روش مناسب برای اندازه گیری میزان تماس، هدف این مطالعه ابداع و اعتبار بخشی یک روش طیف سنجی در گستره طول موج های ماوراء بنفش در نظر گرفته شد. مواد و روش ها: این مطالعه در دو بخش اکتشافی و اعتبار بخشی انجام گرفت. در مرحله اول 10 میلی لیتر از روغن معدنی روان کننده فلز کاری، از فرآیند صنعتی در ویال های شیشه ای تمیز جمع آوری و برای تهیه استاندارد های مورد نیاز در روش آنالیز به کار برده شد. روغن جمع آوری شده در ابتدا دو بار توسط سانتریفوژ در دور g5000 به مدت 10 دقیقه از ذرات معلق پاک سازی و سپس محلول های استاندارد روغن با استفاده از حلال پنتان سرد در گستره غلظتی ppm 200-1 آماده سازی شدند. ذرات روغن هوا برد، از منطقه تنفسی کارگران بر روی فیلتر سلولزی نمونه برداری و پس از استخراج توسط حلال پنتان، مقدار آن ها توسط طیف سنج در گستره طول موج های ماورا بنفش ηm 380-190 تعیین گردید. در مرحله دوم، روش آنالیز به صورت تجربی برای برقراری قانون بیر (آزمون ضریب همبستگی Pearson غلظت نمونه های استاندارد و جذب)، تکرار پذیری پاسخ نمونه های مشابه و بازیافت نمونه های افزوده شده اعتبار بخشی گردیدند. یافته ها: استاندارد های روغن های روان کننده فلزکاری از دستگاه های تراشکاری دارای جذب های حداکثر در گستره طول موج های ηm 202-190 می باشند. گستره خطی از محلول های استاندارد، در محدوده غلظتی ppm 200-5 مشاهده گردید. ضریب همبستگی Pearson (r2 ) محلول های استاندارد سه نوع روغن، در گستره999/0 تا 997/0 مشاهده گردیدند و ضریب تغییرات%CV سه ست نمونه های استاندارد در یک روز و سه روز به ترتیب در گستره 6/6- 4/3% و 6/8-4/5% اندازه گیری شدند و هم چنین میزان بازیافت نمونه های معلوم به محلول های استاندارد در گستره 5 ± 95 درصد مشاهده شدند. روش ابداعی دارای قابلیت تعیین تراکم ذرات هوا برد روغن هوای محیط در گستره غلظتی mg/m3 66/3- 09/0 می باشد. نتیجه گیری: روش ابداع شده به مراتب حساس تر از روش های معمول دیگر می باشد و با توجه به نتایج اعتبار بخشی روش به نظر می رسد می تواند جایگزین روش های پیشین بشود