ابوالحسن خرقانی و آیین جوانمردی

عیاری یکی از آیینهای طبقه عوام در ایران با سابقهای بسیار کهن بود. برخی پیروان این آیین تحتتأثیر زاهدان و عابدانِ مذاهب و ادیان مختلف از جمله اسلام قرارگرفتند و این آیین را تبدیل به آیینکردند. تصوف نیز که از قرن سوم و چهارم در ایران بهتدریج رواج یافت، بر آیین « جوانمردی » فتوت یاجوانمردی اثر گذاشت و از آن تأثیر هم پذیرفت. به نظر میرسد که ابوالحسن خرقانی از جمله پیروانآیین جوانمردی بود که با تصوف آشنا شد و بعدها صوفیان وی را کاملاً صوفی دانستند. در این مقالهسعی نویسنده آن است که با معرفی اجمالی جوانمردی و با توجه به تلقی خرقانی از آن بر اساسگفتارهای او در آثار منسوب به وی و نیز گزارش برخی منابع صوفیه، نسبت و ارتباط ابوالحسن خرقانیبا این آیین بررسی شود. در نهایت در پی آن است تا دریابد که آیا خرقانی را باید عارفی در سلکجوانمردان دانست یا عارفی از جرگة اهل تصوف.