اثرات جانبی داروهای نیروزا بر روی کبد ورزشکاران پرورش اندام ایرانی

زمینه و هدف: مطالعات نشان داده است که داروهای نیروزا مخصوصا استروییدهای آنابولیک باعث آسیب کبدی می شوند. مطالعه ای تاکنون در رابطه با تاثیر داروهای نیروزا بر روی کبد ورزشکاران پرورش اندام در شهر بوشهر (ایران) انجام نگرفته است. هدف این مطالعه، بررسی عوارض کبدی داروهای نیروزا مخصوصا استروییدهای آنابولیک در ورزشکاران پرورش اندام بوشهر بود. روش­‌ها: اطلاعات جمعیت شناختی، نحوه ورزش، مصرف داروهای نیروزا، مصرف الکل و سایر مکمل های مجاز ورزشی ورزشکاران مرد پرورش اندام با استفاده از پرسشنامه، جمع­آوری شد. شرکت کنندگان در مطالعه به سه گروه تقسیم شدند: 1) مصرف کننده مواد نیروزا در زمان مطالعه، 2) عدم مصرف در زمان مطالعه، و 3) غیرمصرف­کننده. میزان سرمی آنزیم های کبدی آلانین ترانس آمیناز، آسپارتات ترانس آمیناز و بیلی روبین ورزشکاران توسط کیت های اختصاصی اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه بررسی شدند. یافته­‌ها: 203 ورزشکار پرورش اندام در محدوده سنی 50-18 سال، با شاخص توده بدنی 40-18/6 کیلوگرم/مترمربع و متوسط سابقه ورزشی 6 سال وارد مطالعه شدند. در این مطالعه، 8/9 درصد ورزشکاران در زمان مطالعه مصرف کننده مواد نیروزا بودند، 39/9 درصد ورزشکاران در زمان مطالعه مواد نیروزا مصرف نمی کردند و 51/2 درصد اصلا مواد نیروزا مصرف نکرده بودند. ورزشکاران مصرف کننده داروهای نیروزا از استروییدهای آنابولیک، ترکیبات محرک، هورمون رشد و انسولین استفاده کرده بودند. متوسط مدت مصرف داروهای نیروزا در ورزشکاران استفاده­ کننده حدود 60 روز در سال بود که این ترکیبات را به صورت خوراکی و تزریقی به صورت هم زمان استفاده کرده بودند. میزان سرمی آنزیم های آلانین ترانس آمیناز ( 0/003 =p)، آسپارتات ترانس آمیناز (0/00 =p)، و همچنین بیلی روبین (023 =p ) به صورت معنی داری در بین سه گروه مورد مطالعه متفاوت بود. میزان سرمی آلانین ترانس آمیناز (0/003 =p) و آسپارتات ترانس آمیناز (0/00 =p) در ورزشکاران "مصرف کننده مواد نیروزا در زمان مطالعه" بیشتر از ورزشکاران غیرمصرف کننده بود، در حالیکه تنها میزان آنزیم آسپارتات ترانس آمیناز در ورزشکاران "غیرمصرف کننده مواد نیروزا در زمان مطالعه" بیشتر از ورزشکارانی بود که  اصلا مواد نیروزا مصرف نکرده بودند (0/044 =p).  نتیجه­‌گیری: مصرف استروییدهای آنابولیک همراه با سایر داروهای نیروزا باعث افزایش میزان آنزیم های کبدی در ورزشکاران پرورش اندام می شود که ممکن است مقدمه ای بر بروز آسیب کبدی ناشی از این داروها در ورزشکاران پرورش اندام باشد.