اثر افزایش راندمان آبیاری بر نوسانات سطح آب زیرزمینی (مطالعۀ موردی: دشت عجب‌شیر، آذربایجان شرقی)

برداشت بیش از اندازه از آب‌های زیرزمینی و کاهش نزولات جوی در سال‌های اخیر، سبب افت سطح این آب‌ها شده است. بنابراین، لازم است با مدیریت بهینه، از واردآمدن خسارت به آن جلوگیری شود. هدف از این پژوهش، بررسی اثر افزایش راندمان آبیاری بر نوسانات سطح آب زیرزمینی آبخوان دشت عجب‌شیر است. با کمک نرم‌افزار Visual MODFLOW 3.1، آبخوان منطقه شبیه‌سازی شد. از آمار مهر 1383 برای واسنجی مدل در شرایط ماندگار و از دورۀ آماری مهر 1378 تا شهریور 1384، برای واسنجی مدل در شرایط غیرماندگار استفاده شد. در نهایت، سطح آب زیرزمینی و بیلان آبخوان در دو حالت ادامۀ روند کنونی روش آبیاری (ثقلی) و تغییر سیستم‌های آبیاری به تحت فشار برای دورۀ زمانی پاییز 1384 تا تابستان 1400 پیش‌بینی شد. بر اساس نتایج، با ادامۀ روند کنونی آبیاری، بیلان آبخوان در انتهای دورۀ زمانی پیش‌بینی، 43/2-میلیون مترمکعب در سال خواهد بود. با تبدیل سیستم‌های آبیاری سنتی به تحت فشار و افزایش راندمان آبیاری، این مقدار 99/3میلیون مترمکعب در سال به دست آمد (23/3میلیون مترمکعب در سال افزایش). همچنین بر اساس نتایج، با تغییر سیستم‌های آبیاری، سطح آب زیرزمینی دشت عجب‌شیر در انتهای دورۀ زمانی پیش‌بینی، به‌‌طور متوسط 63/4 متر افزایش خواهد یافت.