اثر بازدارندگی عصاره بلوط (Quercus brantii L.) بر نماتد ریشه‌گرهی (Meloidogyne javanica) در گیاه گوجه‌فرنگی

نماتدهای ریشه‌گرهی غالب‌ترین نماتد در میان نماتدهای انگل گیاهی در سبزیجات می‌باشند. از نظر اهمیت، این نماتدها جزو سه گروه مهم نماتدهای انگل گیاهی تلقی می‌شوند و از برخی جهات، ازجمله دامنه میزبانی و تعامل با بسیاری از عوامل بیماری‌زا، از مهمترین نماتدهای انگل گیاهی به‌شمار می‌آیند. خسارت این نماتدها در گوجه‌فرنگی ۲۰% تا ۳۰% محصول تخمین زده شده‌است. از روش‌های نوین در کنترل آفات و بیماری‌های گیاهی و به‌ویژه در تولید محصولات ارگانیک، استفاده از مواد و ترکیب‌های طبیعی با منشأ میکروبی و گیاهیست. در این تحقیق، به‌منظور بررسی اثر بازدارندگی عصاره گیاهی بلوط (Quercus brantii L.) بر نماتد ریشه‌گرهی گونه M. javanica در گیاه گوجه‌فرنگی، به‌صورت ترکیب تیماری با دو جزء، 1- دو اندام گیاهی شامل: برگ و میوه 2- پنج غلظت عصاره: 1، 2، 3، 5 و 7 درصد وزن به حجم (پودر خشک در آب) در شرایط آزمایشگاهی و پنج نسبت پودر: 0.05، 0.1، 0.15، 0.25 و 0.35 درصد (گرم پودر خشک در 100 گرم خاک) در شرایط گلخانه‌ای، در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام شد. در بررسی‌های آزمایشگاهی، بیشترین میزان مرگ و میر لارو سن دوم مربوط به غلظت‌های 5 و 7 درصد عصاره برگ و میوه بلوط بود که در غلظت‌ 7% عصاره‌ها 100% مرگ و میر لارو سن دوم مشاهده شد. در بررسی‌های گلخانه‌ای، از نظر فاکتورهای رشدی گیاه شامل طول، وزن تر و خشک ریشه و شاخساره، هیچ‌یک از تیمارها اثر نامطلوب بر رشد گیاه نداشتند و تیمارهای مایه‌زنی شده با نسبت 0.35% بیشترین تأثیر را بر شاخص‌های نماتدی داشتند.