اثر تاریخ‌ کاشت و مصرف جنستئین بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد سه گونه یونجه یکساله

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت، و تیمار بذر با جنستئین بر عملکرد و اجزای عملکرد سه گونه یونجه یکساله، آزمایشی به مدت دو سال (1380 و 1381) به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس واقع در تهران اجرا شد. تاریخ‌های کاشت شامل اول، دهم و بیستم اسفند ماه به عنوان کرت‌های اصلی و سه گونه یونجه یکساله به نام‌های Medicago polymorpha، M. radiata و M. rigidula بعنوان کرت‌های فرعی و جنستئین در دو سطح صفر و20 میکرومول در لیتر در کرت‌های فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که اثر سال بر تمامی صفات اندازه‌گیری شده به جز تعداد غلاف در مترمربع در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. اثر تاریخ کاشت بر تمامی صفات به جز وزن هزار دانه، تعداد بذر در غلاف، نسبت بذر به غلاف و وزن صد غلاف در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه از تاریخ کاشت سوم (20 اسفندماه) به مقدار 850 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. اثر متقابل سال در تاریخ کاشت به جز وزن هزار دانه و مقدار ماده خشک گیاهی بر هیچ یک از صفات اندازه‌گیری‌ شده معنی‌دار نبود. اثر گونه بر تمامی صفات اندازه‌گیری‌ شده در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود و اثر متقابل سال در گونه، گونه در تاریخ کاشت و سال در گونه در تاریخ کاشت بر تمامی صفات اندازه‌گیری شده به جز تعداد بذر در غلاف، معنی‌دار گردید. نتایج همچنین نشان داد که اثر جنستئین بر تمامی صفات به جز نسبت دانه به غلاف و وزن صد غلاف در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. نتایج این آزمایش حاکی از اثر تعدیل کنندگی جنستئین در کاهش تأثیر منفی دمای پائین محیط بر تثبیت نیتروژن در گونه‌های یونجه یکساله و افزایش رشد و نمو و میزان محصول بذر آن‌ها می‌باشد. در تاریخ‌های کاشت‌ دوم و سوم با بهبود شرایط دمایی محیط و خاک، میزان عملکرد بذر برخی از گونه‌های یونجه یکساله نسبت به تاریخ کشت اول افزایش یافت. در تاریخ‌های کاشت دوم و سوم به دلیل تغییرات شدید دمای هوا در ابتدای فصل رویشی، رشد و نمو بوته‌ها با تأخیرمواجه شد. در این تاریخ‌ها نیز، گونه‌های یونجه یکساله به مصرف جنستئین، عکس‌العمل مثبت نشان داده و با افزایش رشد و نمو، محصول بذر بیشتری تولید کردند.