اثر تبدیل مرتع به جنگل‌کاری بر تغییرات تصاعد کربن آلی خاک (مطالعۀ موردی: بخشی از مراتع شهرستان سنندج)

در این مطالعه اثر تبدیل مرتع به جنگل­کاری بر میزان تصاعد کربن آلی خاک در دو تودۀ جنگل­کاری سرو ­نقره­ای و داغداغان و مرتع مجاور در محدودۀ شهر سنندج بررسی شد. برای بررسی میزان تصاعد کربن­دی­اکسید به روش تله قلیایی با اتاقک بستۀ ساکن به صورت ماهیانه با 5 تکرار در هر تیمار و به مدت یک سال انجام گرفت. آنالیز تصاعد کربن­دی­اکسید با تجزیه واریانس یک طرفه و برای مقایسۀ میانگین­ها از آزمون دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد میزان تصاعد کربن در تیمار مرتع، سرو­نقره­ای و داغداغان به ترتیب 94/110، 92/104 و 22/91 کیلوگرم در هکتار در ماه و میزان تصاعد کربن­دی­اکسید 78/ 406، 71/384 و 48/334 کیلوگرم در هکتار در ماه است.میزان تصاعد کربن و کربن دی­اکسید در مدت 12 ماه در منطقۀ مورد نظر در سطح خطای 5 درصد نیز معنی­دار شد، که بیش­ترین میزان تصاعد کربن و کربن­دی­اکسید در مهر ماه و کم­ترین میزان در مرداد بوده است.از نظر توزیع فصلی، میزان تصاعد کربن در تیمار مرتع و سرو­نقره­ای معنی­دار نشد، اما در تیمار داغداغان در سطح خطای 5 درصد معنی­دار شد، که بیش­ترین میزان تصاعد کربن و کربن­دی­اکسید به ترتیب در پاییز، بهار، زمستان و تابستان بوده­ است. در مجموع جنگل­کاری با گونه­های داغداغان و سرو نقره­ای منجر به کاهش میزان تصاعد کربن خاک به ترتیب به میزان 5/5 و 18 درصد نسبت به مرتع مجاور شد. بنابراین با برنامه­های مدیریتی مناسب از قبیل تغییر کاربری اراضی می­توان نرخ تصاعد کربن خاک را کاهش داد.