اثر تنش گرما در دوره پر شدن دانه بر فتوسنتز و عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم نان (Triticum aestivum L.)
نویسندگان
چکیده مقاله:
به منظور بررسی اثر تنش گرما طی دوره پر شدن دانه بر فتوسنتز، تبادلات گازی و مؤلفه‌های فلورسانس کلروفیل ژنوتیپ‌های گندم نان، دو آزمایش در سال زراعی 90-1389 در مزرعه و فیتوترون دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. در آزمایش اول، ده ژنوتیپ گندم نان بهاره میان‌رس در دو تاریخ کاشت؛ مناسب (22 آبان ماه) و تاخیری (اول دی ماه) در مزرعه بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. در آزمایش دوم، همان ژنوتیپ‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلدان کشت شدند. ده روز بعد از گردهافشانی هر ژنوتیپ،گلدان‌ها به دو فیتوترون مجزای بدون تنش [16/25 درجه سانتی‌گراد (حداقل/حداکثر)) و تنش گرما (25/37 درجه سانتی‌گراد (حداقل/حداکثر)] منتقل شدند و تا زمان رسیدگی در همین شرایط نگه داشته شدند. نتایج نشان داد که در تاریخ کاشت تاخیری، سرعت فتوسنتر خالص برگ پرچم در ژنوتیپ‌های گندم مورد بررسی از 11 تا 5/29 درصد کاهش یافت. کاهش در فتوسنتز همراه با کاهش در هدایت مزوفیلی و افزایش هدایت روزنه‌ای بود و فقط در دو ژنوتیپ فلات و S-78-11 که تاخیر در کاشت منجر به کاهش هدایت روزنه‌ای آنها شد، بسته شدن روزنه‌ها عامل تعیین‌کننده‌ای در کاهش فتوسنتز بود. در سایر ژنوتیپ‌ها عوامل غیر روزنه‌ای در کاهش فتوسنتز نقش داشتند. در شرایط تنش گرمای ملایم در مزرعه در اثر تاخیر در کاشت، کاهش در عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو و حداکثر عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو در شرایط سازگار شده به روشنایی (ΦPSII و F'v/F'm) همراه با افزایش در خاموشی غیر فتوشیمیایی الکترون برانگیخته (NPQ) بود و بدلیل افزایش حفاظت نوری، حداکثر عملکرد کوانتومی فتوسیستم دو در شرایط سازگار شده به تاریکی (Fv/Fm) با وجود کاهش معنی‌دار، در محدوده طبیعی باقی ماند. در شرایط تنش گرمای شدید اعمال شده در فیتوترون در مؤلفه‌های ΦPSII،F'v/F'm و Fv/Fm کاهش قابل توجهی مشاهده شد و NPQ نیز به طور غیر معنی‌داری کاهش یافت. در واقع، در شرایط تنش گرمای شدید، حساسیت زنجیره انتقال الکترون و مؤلفه Fv/Fm در ژنوتیپ‌های حساس افزایش یافت. با توجه به عدم وجود همبستگی بین عملکرد دانه و مؤلفه‌های فلورسانس کلروفیل در هر دو آزمایش و رتبه‌بندی متفاوت ژنوتیپ‌ها در محیط‌های مختلف آزمایشی، به نظر می‌رسد که این شاخص‌ها به تنهایی معیار مناسبی برای گزینش ارقام متحمل به گرما نباشند.
منابع مشابه
اثر تنش گرما در دوره پر شدن دانه بر فتوسنتز و عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم نان (triticum aestivum l.)
به منظور بررسی اثر تنش گرما طی دوره پر شدن دانه بر فتوسنتز، تبادلات گازی و مؤلفه های فلورسانس کلروفیل ژنوتیپ های گندم نان، دو آزمایش در سال زراعی 90-1389 در مزرعه و فیتوترون دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. در آزمایش اول، ده ژنوتیپ گندم نان بهاره میان رس در دو تاریخ کاشت؛ مناسب (22 آبان ماه) و تاخیری (اول دی ماه) در مزرعه بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. در...
متن کاملتاثیر تنش ماندابی در مرحله پر شدن دانه بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان (Triticum aestivum L.)
تنش ماندابی یکی از مهم ترین عوامل موثر بر روی تولید گندم در مناطق غربی استان گلستان می باشد. این تحقیق نیز به منظور ارزیابی تحمل به تنش ماندابی 6 رقم و لاین امید بخش گندم نان استان گلستان به نام‌های N-81-18، آرتا، مغان، N-80-19، URWYT-82-11 وURWYT-82-17 در سال زراعی 86-85 انجام شد. کاشت پاییزه این لاین‌ها و ارقام به صورت طرح استریپ پلات در 5 تکرار در محیط شاهد و ماندابی در ایستگاه تحقیقات کشاور...
متن کاملبررسی واکنش ژنوتیپ‌های گندم نان به تنش گرما در دوره پر شدن دانه در شرایط اهواز
به منظور بررسی تاثیر تنش گرما طی دوره پر شدن دانه بر صفات عملکرد، اجزای عملکرد، سرعت و دوره پر شدن دانه گندم، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی 90-1389 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط محیطی شهر اهواز اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل ده ژنوتیپ گندم نان میان‌رس (چمران، اترک، افلاک، دز، فلات، داراب 2، کویر، پیشتاز، S-78-11 و S-83-3) و دو تاریخ کاشت مناسب (22 آب...
متن کاملکاربرد شاخص‌های گزینشی در بهبود عملکرد دانه گندم نان (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش خشکی
To improve a complex characters such as grain yield with low heritability, indirect selection through other characters and selection index based on different effective traits were used. For this purpose, 96 F3 families derived from Roshan and Kavir crossing, together with parents, F1 and F2 progenies were cultivated. In lattice design with 2 replications under drought stress conditions in ...
متن کاملاثر محلول‌پاشی سایکوسل بر عملکرد دانه، سرعت و مدت دوره پر شدن دانه گندم در شرایط تنش شوری
در واکنش به سطوح مختلف سایکوسل در شرایط شوری خاک، آزمایش فاکتوریلی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در طول فصل زراعی 1393 اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل شوری خاک در چهار سطح (صفر به عنوان شاهد، 25، 50 و 75 میلی‌مولار در خاک) با استفاده از NaClنتایج نشان داد با افزایش شوری خاک عملکرد، سرعت و مدت پر شدن دانه، وزن ریشه، زیست تود...
متن کاملاثر پاکلوبوترازول بر میزان توزیع مجدد مواد فتوسنتزی به دانه سه رقم گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط تنش گرما
به منظور بررسی اثر تنظیم‌کننده رشد گیاهی پاکلوبوترازول در شرایط مطلوب و تنش گرمای پایان فصل بر میزان توزیع مجدد مواد فتوسنتزی به دانه سه رقم گندم، دو آزمایش جداگانه به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در چهار تکرار در منطقه دزفول در سال زراعی 93-1392 انجام شد. آزمایش اول شامل کاشت ارقام گندم (استار، ویریناک و چمران) در تاریخ کشت توصیه شده (اول آذرماه) بود و به منظور...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 17 شماره 1
صفحات 1- 17
تاریخ انتشار 2015-04
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023