اثر تیمار پرایمینگ و تاریخ کاشت بر همزمانی مراحل نموی و عملکرد لاین‌های اینبرد ذرت برای تولید بذر هیبرید

تحقیق حاضر به‌منظور تعیین اثرات پرایمینگ بذرها بر جوانه‌زنی، سبز ‌شدن گیاهچه و عملکرد لاین‌های اینبرد ذرت در آزمایشگاه و مزرعه‌ صورت گرفت. در آزمایشگاه بذور دو لاین اینبرد ذرت شامل Mo17 (به‌عنوان لاین پدری) و B73 (به‌عنوان لاین مادری با نر عقیمی سیتوپلاسمی) تحت‌تأثیر تیمارهای هیدروپرایمینگ به‌مدت 12، 24، 36 و 48 ساعت یا اسموپرایمینگ با محلول‌های 2/1- مگاپاسکال پلی‌اتیلن گلایکول و اوره به‌مدت 96 ساعت قرار داده شده و نحوه جوانه‌زنی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایشگاهی حاکی از آن بود که پاسخ دو لاین اینبرد در برابر تیمارهای پرایمینگ تقریباً مشابه بود. حداکثر بهبود جوانه‌‌زنی در بذور هیدروپرایمینگ شده به‌مدت 36 ساعت مشاهده شد، به‌طوری‌که در این تیمار سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه نسبت به سایر تیمارها بالاتر بود. حال آنکه بذور اسموپرایمینگ شده مشابه و حتی‌ در برخی موارد ضعیف‌تر از شاهد بودند. بهترین تیمار پرایمینگ آزمایشگاهی به همراه 3 تاریخ کاشت مختلف لاین پدری برای آزمایش مزرعه‌ای انتخاب شدند و در آنجا سبزشدن گیاهچه، روند مراحل فنولوژیکی و اجزای عملکرد مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد که، کرت‌های اصلی به تیمارهای آماده‌سازی قبل از کاشت بذور (هیدروپرایمینگ به‌مدت 36 ساعت و شاهد) اختصاص داشتند و کرت‌های فرعی نیز شامل 3 تاریخ کاشت والد پدری (b1=کشت هم‌زمان دو والد، b2= کشت والد پدری براساس خروج 2 سانتی‌متر از ریشه‌چه والد مادری، b3=کشت والد پدری براساس خروج 4 سانتی‌متر از ریشه‌چه والد مادری) بودند. نتایج نشان داد که میزان سبزشدن گیاهچه برای بذرو هیدروپرایمینگ شده بیشتر بود. از سوی دیگر تاریخ کاشت b2 برای والد پدری برای دست‌یابی به هم‌زمانی بین گرده‌افشانی و کاکل‌دهی لاین‌های والدینی بسیار موثر بود و توانست اجزای عملکرد را به‌طور معنی‌داری بهبود بخشد.