اثر حذف برگ در مرحله گرده‌افشانی آفتابگردان(Helianthus annuus L.) بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سطوح مختلف تراکم بوته و تاریخ کاشت

تغییر در سایه‌انداز گیاهی به منظور ایجاد وضعیتی که در آن تاج پوشش بتواند حداکثر نور لازم را برای انجام فتوسنتز دریافت کند، یکی از راه‌های افزایش تولید گیاهان زراعی می‌باشد. به همین منظور و همچنین برای تعیین اثر اندازه منبع بر اندازه مخزن و نقش مواد ذخیره‌ای ساقه در پر شدن طبق در شرایط کاهش فتوسنتز جاری گیاه، یک آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1385 اجرا شد. عامل تاریخ کشت در سه سطح شامل 30 خرداد ماه، 20 تیر ماه و 10 مرداد ماه در کرت‌های اصلی، عامل تراکم در چهار سطح شامل 6 ،8، 10 و 12 بوته در مترمربع در کرت‌های فرعی و حذف برگ در سه سطح شامل بدون حذف برگ، حذف نصف برگ‌ها از پایین بوته و حذف یک در میان برگ‌ها از بالا در کرت‌های فرعی فرعی. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت،‌تراکم بوته و حذف برگ اثر معنی‌داری در سطح 1% بر عملکرد دانه، تعداد دانه پر و پوک و تعداد کل دانه داشت. در حالیکه اثر متقابل تراکم بوته × تاریخ کاشت بر صفات مزبور و اثر متقابل حذف برگ × تاریخ کاشت بر عملکرد، تعداد کل دانه، وزن هزار دانه، معنی‌دار نگردید، ولی بر تعداد دانه پر در مترمربع و تعداد دانه خالی در سطح 5% معنی‌دار گردید. با افزایش تراکم بوته عملکرد دانه در نتیجه افزایش تعداد دانه در واحد سطح افزایش یافت به طوری که تراکم 12 بوته در مترمربع با عملکرد 2538 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را به خود اختصاص داد. در مجموع تحقیق حاضر نشان داد که میزان عملکرد دانه به سطح فتوسنتزکننده وابسته بود، اما اثر برگ‌های پایین بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه کمتر از حذف یک در میان برگ‌ها از بالا بود.