اثر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد و اجزا عملکرد دانه گندم رقم الوند در شرایط آذربایجان شرقی

به منظور بررسی اثر روش‌های مختلف خاک‌ورزی در طی دو سال متوالی بر عملکرد و اجزا عملکرد دانه گندم رقم الوند این تحقیق در ایستگاه تحقیقات خسروشهر در استان آذربایجان شرقی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار خاک ورزی و سه تکرار و به مدت دو سال زراعی (84-1383) اجرا شد. تیمارهای خاک‌ورزی شامل: 1- گاوآهن قلمی به عمق 20-15 سانتی‌متر+ دیسک 2- گاو آهن برگرداندار به عمق 20-15 سانتی متر + دیسک 3- گاوآهن برگرداندار به عمق 30-25 سانتی‌متر + دیسک و 4- بی خاک‌ورزی بودند. تیمارهای خاک‌ورزی در طی دو سال زراعی در یک قطعه زمین اجرا شد که سال اول زیر کشت گلرنگ و سال دوم زیر کشت گندم بود. داده‌های عملکرد و اجزاء عملکرد دانه گندم سال دوم برای ارزیابی و تجزیه و تحلیل جمع‌آوری گردید. نتایج حاصل نشان داد که اثر تیمارهای خاک‌ورزی بر وزن هزار دانه، طول سنبله و تعداد دانه در سنبله معنی‌دار نبود، ولی بر روی ارتفاع بوته و عملکرد دانه از نظرآماری در سطح 5% معنی‌دار بود . گاوآهن برگرداندار به عمق 30-25 سانتی‌متر با میانگین عملکرد دانه 5034 کیلوگرم در هکتار و تیمار بی خاک‌ورزی با میانگین عملکرد دانه2903 کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را داشتند. گاوآهن برگرداندار به عمق 30-25 سانتی‌متر تأثیر بیشتری بر نفوذپذیری خاک داشت و بیشترین کاهش در شاخص مخروطی خاک (Cone index) مربوط به این تیمار بود. در مجموع گاوآهن برگرداندار به عمق 30-25 سانتی‌متر می‌تواند خصوصیات فیزیکی خاک را بهبود بخشد، هر چند که اختلاف جرم مخصوص ظاهری و آب قابل استفاده در بین تیمارها معنی‌دار نبود، ولی از نظر عددی نیز مقادیر مربوط به تیمار فوق نسبت به سایر تیمارها وضعیتی مطلوبتری داشت.