اثر ورمی کمپوست حاوی نانو ذرات اکسید مس و اکسید روی بر برخی ویژگی های زراعی لوبیا چیتی

به منظور بررسی تأثیر ورمی کمپوست حاوی نانو ذرات اکسید مس و اکسید روی بر لوبیا چیتی، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل نانو ذرات در 4 سطح (صفر، 4/0، 8/0 و 2/1گرم بر کیلوگرم وزن بستر)، ورمی کمپوست در 3 سطح (5/2، 5 و 5/7 درصد وزنی بستر) و نوع نانو ذرات در دو سطح (اکسید مس و اکسید روی) بودند. پس از آماده‌سازی بسترها، به هر یک تعدادی کرم بالغ گونه‌ی Eisenia fetida اضافه و پس از یک هفته نانو ذرات به صورت محلول به بسترها اضافه گردیدند. پس از سه ماه ورمی‌کمپوست آماده شده با توجه به وزن بسترهای کشت با خاک مخلوط و لوبیا چیتی به صورت هیرم‌کاری کشت گردید. نتایج نشان داد با افزایش میزان نانو ذرات اکسید مس و اکسید روی طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، عملکرد زیست توده، عملکرد دانه، شاخص برداشت و پروتئین دانه کاهش و غلظت مس و روی در دانه افزایش یافت. در سطوح یکسان نانو ذرات (به جزء سطح اول) طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه، وزن صد دانه، طول ساقه و شاخص برداشت در نانو ذرات اکسید روی بیشتر از نانو ذرات اکسید مس بود. کمترین طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، وزن غلاف، عملکرد دانه و شاخص برداشت در سطح چهارم نانو ذرات اکسید مس حاصل گشت. همچنین جذب و تجمع نانو ذرات اکسید روی در دانه بیشتر از نانو ذرات مس بود.