اثر کم‌آبیاری در دوره رشد زایشی بر انتقال مجدد ماده خشک چهار رقم آفتابگردان (Helianthus annus L.)

به منظور بررسی اثر کم‌آبیاری در مرحله زایشی بر انتقال مجدد ماده خشک ارقام آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1386 در مزرعه پژوهشی دانشگاه بوعلی سینا انجام شد. آبیاری در شش سطح: آبیاری کامل (شاهد)، کم‌آبیاری با عدم آبیاری در مراحل غنچه‌دهی، گلدهی، دانه‌بندی، غنچه‌دهی+ دانه‌بندی و گلدهی+ دانه‌بندی بود. در این آزمایش از چهار رقم آفتابگردان آذرگل، آلستار، آلیسون و یوروفلور استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه با 1/75 گرم در بوته از رقم یوروفلور با آبیاری کامل به‌‌‌دست آمد. کمترین کاهش عملکرد در تیمار کم‌آبیاری در مرحله دانه‌بندی حاصل شد. رقم آلیسون با کم‌آبیاری در مرحله دانه‌بندی، رقم آلستار با کم‌آبیاری در مراحل گلدهی و دانه‌بندی و سپس رقم یوروفلور با کم‌آبیاری در مرحله دانه‌بندی به ترتیب با 6/22، 4/22 و 1/22 گرم در بوته، بیشترین مقدار انتقال مجدد ماده خشک را داشتند. ذخایر ساقه نقش موثرتری از نظر کارآیی و مشارکت انتقال مجدد ماده خشک در پرشدن دانه در تیمارهای کم-آبیاری داشت. بیشترین میزان کارآیی و مشارکت انتقال مجدد در رقم آلستار با کم‌آبیاری در مرحله گلدهی و مرحله دانه‌بندی (به ترتیب 8/55 و 4/50 درصد) برآورد گردیده و رقم آذرگل در تیمار کم‌آبیاری در مرحله غنچه‌دهی از کارآیی و مشارکت کمتری برخوردار بود. بر اساس نتایج این آزمایش میزان انتقال مجدد ماده خشک در ارقام آفتابگردان در شرایط کم‌آبیاری در مرحله دانه-بندی، بیشتر از سایر مراحل بوده و در نتیجه میزان کاهش عملکرد نیز کمتر بوده است.