اثر کم آبیاری بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیکی ارقام گندم نان و دوروم

چکیده به‌منظور بررسی اثرات کم آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات فیزیولوژیکی مرتبط با تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل چهار سطح ‌آبیاری (100، 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی) در پلات‌های اصلی و ارقام شامل سه رقم گندم ‌نان (پیشگام، الوند، اروم) و سه رقم گندم دوروم (بهرنگ، آریا، دنا) در پلات فرعی قرار گرفتند. صفات موردبررسی شامل صفات زراعی وابسته به عملکرد، شاخص محتوی کلروفیل، غلظت کلروفیل‌های a و b و محتوی آب نسبی برگ پرچم بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به ارقام پیشگام (723 گرم در مترمربع) و الوند (677 گرم در مترمربع) بود. تنش کم‌آبی سبب کاهش میزان عملکرد دانه همه ارقام شد. بین ارقام موردمطالعه بیشترین شاخص برداشت با میانگین 52 درصد مربوط به رقم دنا و کمترین آن با میانگین 32 درصد مربوط به رقم اروم بود. شاخص برداشت تحت تأثیر میزان آبیاری قرار نگرفت. محتوی آب نسبی برگ پرچمی در تنش شدید نسبت به شاهد 45 درصد کاهش یافت، ومحتوی کلروفیل‌های a وb با کاهش میزان آبیاری به ترتیب به میزان 08/40 و 78/65، کاهش یافت. در نهایت به نظر می رسدبا کاهش 25درصدی مصرف آب در بین ارقام گندم نان بهترین برای کاشت رقم پیشگام و در بین ارقام دروم بهترین بهرنگ باشد. کلمات کلیدی: صفات زراعی، کلروفیل، محتوای آب نسبی