ارتقای فرهنگ مالیاتی و تأثیر آن بر گسترش چتر مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید

در ضرورت توجه به عوامل فرهنگی مؤثر بر تمکین مالیاتی، شواهد متقن و متعددی وجود دارد که نشان می‏دهد ‏تمکین مالیاتی مؤدیان در کشورهای مختلف دنیا فقط تحت تاثیر سازوکارها و اهرم‏های الزام‏آور قانونی نمی باشد. در این پژوهش به بررسی ارتقای فرهنگ مالیاتی و تأثیر آن بر گسترش چتر مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید، پرداخته شده است. در این تحقیق در ابتدا عوامل مؤثر بر فرهنگ مالیاتی در 9 گروه، شامل: هنجارهای فرهنگی و جمعیتی، ارزشهای اجتماعی، میزان فساد مالی و اداری در جامعه، قانون­مداری، دانش مالیاتی، ضمانت اجرایی، رضایتمندی مؤدیان، رضایتمندی کارگزاران، عزم و اراده دولت مردان. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) شناسایی و رتبه بندی شده اند. سپس به بررسی میزان تأثیر عوامل شناسایی شده، بر توسعه چتر مالیاتی، پرداخته شده است. این تحقیق در سطح خبرگان و متخصصان متشکل از اعضای هیأت علمی دانشگاه، ممیزین مالیاتی و مدیران سازمان امور مالیاتی کشور اجرا شده است. نتایج تحقیق نشان داد ضمانت اجرایی، دانش مالیات، هنجارهای فرهنگی، به ترتیب رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص داده اند. همچنین زیرمعیارهای تفاوت سنی افراد، بهبود اخلاق شاغلان هر حرفه، وجود فقر در جامعه و عدم رفاه کافی، رعایت قوانین، رعایت اخلاق و ارزش، آشنایی اشخاص با جرائم، شاخص نظارت نهاد مردمی بر مصرف مالیات، درک مؤدیان از اعمال تساوی قانون، تکریم کارگزاران، شفاف سازی قانون و کارآمد کردن آن، بالاترین امتیاز را در الویت بندی زیرمعیارها، به خود اختصاص داده است. نتایج بررسی میزان تأثیر عوامل شناسایی شده بر توسعه چتر مالیاتی، نشان داد هنجارهای فرهنگی، ارزشهای اجتماعی و میزان فساد مالی و اداری، به ترتیب، بیشترین میزان تأثیر را به­خود اختصاص داده اند