ارزیابی القای تحمل به تنش کم آبی با استفاده از پیش تیمار بذر در ارقام گندم (.Triticum aestivum L)

نویسندگان

  • حسین رنجی استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
  • سید حیدر موسوی انزابی استادیار زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
  • علی نجفی پر دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
  • علیرضا عیوضی دانشیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
چکیده مقاله:

جهت ارزیابی اثرات پیش تیمار بذر در القای تحمل به تنش رطوبتی، آزمایشی تحت شرایط آزمایشگاهی و مزرعه‌ای در سال زراعی 8-1387 به صورت کرت های خرد شده در ایستگاه ساعتلوی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی اجرا شد که در آنچهار رقم گندم زرین و شهریار (از ارقام آبی)، سرداری و آذر (از ارقام دیم) به عنوان فاکتور اول و عامل‌های هیدرو پرایمینگ (آب مقطر)، اسمو پرایمینگ (پلی اتیلن گلیکول8000، 10 درصد وزنی، کلرید سدیم 5 درصد و کلرید پتاسیم 5/2 درصد)، ریز مغذّی 4 درصد، اوره 10 درصد و تنظیم کننده‌های رشد (سایکوسل1000 و اکسین 20 میکروگرم بر گرم) به همراه شاهد (عدم پیش تیمار) به عنوان فاکتور دوم مورد بررسی قرار گرفتند. آرایش تیمارها در ارزیابی آزمایشگاهی به صورت طرح کاملاًٌ تصادفی و دو آزمایش مجزای مزرعه‌ای تحت شرایط تنش رطوبتی و شاهد بدون تنش رطوبتی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار بودند. تنش رطوبتی در مزرعه با قطع آبیاری از مرحله ساقه رفتن اعمال شد. تجزیه واریانس صفات نشان داد که صفات طول ساقه‌چه و ریشه‌چه و وزن خشک آنها، عملکرد دانه و اجزای آن، ماده خشک کل و محتوای نسبی آب برگ پرچم اختلاف آماری معنی‌دار در سطح احتمال پنج درصد داشتند. پیش تیمار سایکوسل از بالاترین طول (8/17 و 2/17 سانتی‌متر) و و وزن خشک (0/8 و 5/11 میلی‌گرم) به ترتیب در ریشه‌چه و ساقه‌چه برخوردار بود. کلیه پیش تیمارها نسبت به شاهد در چهار رقم موجب افزایش عملکرد دانه شد. در میان پیش تیمارها، سایکوسل و اکسین بیشترین عملکرد دانه (به ترتیب 563 و 557 گرم بر متر مربع) و همچنین بیشترین درصد تغییرات را تحت شرایط تنش رطوبتی در مقایسه با شرایط شاهد بدون تنش رطوبتی داشتند. پیش تیمار کلرید پتاسیم در چهار رقم از حداقل درصد تغییرات تحت تنش رطوبتی در مقایسه با شرایط شاهد بدون تنش رطوبتی برای صفات ماده خشک کل (7/10- درصد)، عملکرد دانه (0/4- درصد) و محتوای نسبی آب برگ پرچم (3/9- درصد) برخوردار بود. این پیش تیمار باعث افزایش تعداد سنبله در متر مربع در رقم‌های شهریار، زرین و آذر گردید. در بین ارقام، آذر با 89/0 شاخص حساسیت به تنش محیطی متحمل­ترین رقم به تنش رطوبتی شناخته شد. همبستگی مثبت و معنی‌دار بین صفات تعداد سنبله در متر مربع (**91/0)، دانه در سنبله (**92/0) و ماده خشک کل (*79/0) با عملکرد دانه تحت تاثیر پیش تیمار بذر مشاهده شد که به نظر می‌رسد این صفات می‌توانند به عنوان معیار غیر مستقیم در گزینش ارقام با عملکرد بالا سودمند باشند.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی القای تحمل به تنش کم آبی با استفاده از پیش تیمار بذر در ارقام گندم (.triticum aestivum l)

جهت ارزیابی اثرات پیش تیمار بذر در القای تحمل به تنش رطوبتی، آزمایشی تحت شرایط آزمایشگاهی و مزرعه ای در سال زراعی 8-1387 به صورت کرت های خرد شده در ایستگاه ساعتلوی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی اجرا شد که در آنچهار رقم گندم زرین و شهریار (از ارقام آبی)، سرداری و آذر (از ارقام دیم) به عنوان فاکتور اول و عامل های هیدرو پرایمینگ (آب مقطر)، اسمو پرایمینگ (پلی اتیلن گلیکول8...

متن کامل

بررسی برخی از ساز و کارهای تحمل به تنش کم آبی در ژنوتیپ‏های گندم نان (Triticum aestivum L.)

به منظور بررسی برخی ویژگی­های فیزیولوژیک تحمل به تنش کم آبی در ژنوتیپ­های گندم نان، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در گلخانه تحقیقاتی و آزمایشگاه دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه سطح تنش کم آبی (35، 60 و 85 درصد ظرفیت زراعی) و پنج ژنوتیپ گندم نان (C-88D-7، C-88D-17، C88D-19، C88D-20 و رقم میهن) بودند. ن...

متن کامل

ارزیابی تحمل به خشکی ارقام مختلف گندم (Triticum aestivum L) در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی

چکیده مقدمه: تنش خشکی بـه‌عنوان مهم‌­تـرین تنش غیرزیستی نقش مهمی در کاهش تولید محصـول گیـاهان زراعـی دارد. به‌منـظور ارزیابی تأثیر تنش خشکی بـر صـفات زراعی و مورفولـوژیـکی 8 رقم گندم آزمایـشی در پایـیز 1392 در شهرستان گنبد کاووس اجـرا گـردید. مواد و روش‌ها: این طرح به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­‌های کامـل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. ارقام گندم (مرورارید، گنبد، N-87-20، N-90-12، کوهدشت،...

متن کامل

توارث تحمل به تنش شوری در برخی از ارقام ایرانی گندم نان (triticum aestivum l.)

تنش شوری همواره یکی از مهمترین جدی ترین تهدید ها برای افزایش عملکرد گیاهان به ویژه گندم نان به عنوان یکی از مهمترین منابع مواد غذایی مردم جهان، می باشد. اطلاع از نحوه توارث صفات عملکرد و اجزای عملکرد یکی از مهمتریناولین اصول اصلاح برای مقابله دستیابی به ارقام متحملبا به تنش شوری در گندم است. در این تحقیق به منظور مطالعه عمل ژن بر روی عملکرد و اجزای عملکرد، هفت رقم ایرانی گندم نان ایرانی شامل فل...

ارزیابی تحمل به تنش شوری در 19 رقم گندم (Triticum aestivum L.)

This research were carried out to evaluate physiological responses of wheat cultivars to salt stress using a factorial experiment cultivars (Chamran, Karchia66, Ghods, Tjan, Atrak, Roshan, Kavir, Mahoti, Alvand, Mahdavi, Niknejad, Biston, Sardari, Felat, Tabasi, Sorkhtokhm, Golestan, Darab2, Azadi) at seedling growth stage in two salinity levels (0 as control and 10 ds m-2 NaCl solution) in Isl...

متن کامل

ارزیابی تحمل به خشکی ارقام گندم تحت تنش کم آبی پس از گل‌دهی

چکیده: سابقه و هدف: در مناطق نیمه‌خشک ازجمله سطوح وسیعی از کشور ایران کاهش رطوبت خاک در اثر عدم بارندگی و افزایش ناگهانی دما در دوره پر شدن دانه که از مهم‌ترین عوامل کاهش رشد و نمو گندم به شمار می‌رود یک پدیده اقلیمی غالب است. با شناخت اثرات تنش خشکی و تعیین چگونگی واکنش‌های بیوشیمیایی و مولکولی به خشکی می‌توان بهترین واکنش گیاه را شناسایی و از آن در برنامه‌های اصلاحی برای انتخاب و تولید رقم‌ها...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 36  شماره 3

صفحات  1- 12

تاریخ انتشار 2013-12-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023