ارزیابی تحمل ژنوتیپ‌های نخود به رقابت با علف‌های هرز

به منظور ارزیابی توانایی رقابت ژنوتیپهای مختلف نخود زراعی (Cicer arietnium L.) با علف‌های هرز، آزمایشی در قالب طرح لاتیس ساده 7×7 با 49 ژنوتیپ در سال 1385 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خیرآباد زنجان اجرا گردید. ژنوتیپ‌ها در شرایط عدم رقابت با علف‌های هرز و در شرایط رقابت با علف‌های هرز مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. ژنوتیپ‌های مورد بررسی شامل ژنوتیپ‌های دریافتی از ایکاردا و سه رقم نخود ایرانی شامل جم، بیونیج و محلی زنجان بودند. همبستگی عملکرد دانه و اجزای آن با شاخص‌‌های تحمل و روش ترسیمی بای‌پلات، سه شاخص میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی (GMP)، میانگین هارمونیک (HARM) و شاخص تحمل (STI) را بعنوان شاخص‌های مناسب جهت تعیین تحمل ژنوتیپ‌های نخود تعیین کرد. تجزیه بای‌پلات بر اساس شاخص‌های تحمل، 10 ژنوتیپ را به عنوان ژنوتیپ‌های متحمل تعیین نمود که این ژنوتیپ‌ها به لحاظ پایداری عملکرد در هر دو شرایط کاشت عملکرد دانه مطلوبی داشتند. تجزیه خوشه‌ای براساس شاخص‌های تحمل و عملکرد در شرایط بدون تداخل و تداخل با علف‌های هرز، ژنوتیپ‌های مورد بررسی را در چهار خوشه دسته‌بندی کرد که اکثر ژنوتیپ‌های متحمل به علف‌های هرز در خوشه اول و دوم و اغلب ژنوتیپ‌های حساس به تداخل با بیشترین فاصله در خوشه چهارم قرار گرفتند.