ارزیابی تنوع مورفولوژیکی برخی جمعیت‌های زیره سیاه ایرانی (Bunium persicum) در استان خراسان

DOR: 98.1000/1735-0891.1398.27.167.53.1.32.1606 به‌منظور بررسی تنوع فنوتیپی زیره سیاه ایرانی (Bunium persicum) هفت جمعیت از این گیاه در رویشگاه­ های طبیعی آن در استان­های خراسان رضوی و جنوبی بررسی شدند. نتایج نشان داد تنوع زیادی در بین جمعیت­ها به‌ویژه از نظر صفات تعداد چترک­ های چتر، طول برگ، تعداد بذر در بوته و عرض گل آذین وجود داشت. تجزیه خوشه­ ای نیز جمعیت‌ها را به 2 گروه تقسیم کرد و نشان داد که تنوع مورفولوژیکی با تنوع جغرافیایی مطابقت دارد. ارتفاع بوته با تعداد چتر در بوته، طول برگ، طول و عرض گل ­آذین و همچنین طول گل­ آذین با عرض گل­ آذین نیز همبستگی مثبت بالایی با یکدیگر داشتند. تجزیه به مؤلفه­ ها نشان داد که 4 مؤلفه اصلی توانستند 81/93% از کل واریانس صفات را توجیه نمایند که مؤلفه اول با بیشترین سهم (08/52%) شامل صفات ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر اصلی، طول برگ، طول و عرض گل­ آذین و تعداد بذر در بوته بود. طبق نتایج بدست‌آمده از این تحقیق مشخص شد که سه جمعیت دهبار، دره ارغوان و فریزی چناران به دلیل داشتن صفات مطلوبی ازجمله ارتفاع بوته بلند، طول برگ بیشتر، تعداد چترک در چتر و تعداد بذر در بوته بالا گیاهان مناسبی برای کارهای اصلاحی و اهلی­ سازی می­ باشند.