ارزیابی تنوع ژنتیکی جمعیت زنبور عسل ایرانی (Apis mellifera meda) در شمال‌غرب ایران با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره و خصوصیات مرفولوژیکی

در مجموع، 3200 زنبور کارگر جوان از نظر مرفولوژیکی و 320 زنبور از لحاظ مولکولی بررسی شدند. مطالعه چهار جایگاه ریزماهواره­ای مهم زنبور عسل (A24, A28, A29, A113) نشان داد که تنوع ژنتیکی قابل­ملاحظه­ای در بین جمعیت­های زنبور عسل شمال­غرب ایران وجود دارد و از نظر میانگین تعداد آلل به ازای هر جایگاه (25/3-75/5) و میانگین هتروزایگوسیتی مورد انتظار (445/0-701/0) دارای سطح بالایی از تنوع می‌باشند. همچنین، براساس نتایج تجزیه واریانس مولکولی (AMOVA)، تنوع ژنتیکی درون جمعیتی 70 درصد و تنوع ژنتیکی بین جمعیتی 30 درصد برآورد گردید. علاوه بر آن، آنالیز آماری داده­های مرفولوژیکی با استفاده از تجزیه به مؤلفه­های اصلی (PCA) نشان داد که جمعیت زنبور عسل شمال­غرب ایران حداقل به سه گروه قابل تفکیک است. نظر به تنوع بالای ژنتیکی زنبور عسل شمال‌غرب ایران، ایجاد ایستگاه­های پرورش ملکه و اجرای برنامه­های اصلاح نژادی مختص توده زنبور عسل شمال­غرب کشور،  لازم و ضروری بنظر می‌رسد. همچنین با توجه به چندشکلی بالای نشانگرهای مورد مطالعه، این نشانگرها برای مطالعات بعدی از جمله برای نقشه­یابی صفات کمی (QTL mapping) و استفاده از آنها برای انتخاب به کمک نشانگر (MAS) و سایر مطالعات توصیه می­شود.