ارزیابی تنوع ژنتیکی مقاومت به بیماری برق‌زدگی و برخی از مهم‌ترین صفات مرتبط با عملکرد نخود در شرایط دیم

این پژوهش به منظور بررسی ارتباط برخی صفات مرتبط با عملکرد دانه 36 ژنوتیپ نخود کابلی و مقاومت نسبی به بیماری برق‌زدگی انجام شد. آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح لاتیس ساده و آزمایش مقاومت به بیماری به صورت فاکتوریل (عامل‌ها شامل ژنوتیپ و چند پاتوتیپ گزارش‌شده از ایران) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام و صفات مختلف پدیدشناختی (فنولوژیک)، ریخت‌شناختی (مورفولوژیک)، عملکرد و اجزای عملکرد و نیز برخی از صفات مربوط به مقاومت به بیماری اندازه‌گیری شد. بین ژنوتیپ­ها  برای صفات شمار غلاف پوک و شاخه‌های اصلی و روز تا رسیدگی در سطح احتمال 5 درصد و عملکرد دانه، ارتفاع بوته و وزن صددانه در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی‌دار مشاهده شد. ژنوتیپ شمارۀ 32 با میانگین 29/1191 گرم وزن دانه در سانتی‌متر مربع بیشترین میزان عملکرد دانه داشت. صفات شمار غلاف در بوته و شمار دانه در بوته بیشترین همبستگی (**57/0=r) با عملکرد داشتند. تجزیۀ رگرسیون گام‌ به‌گام، سه صفت شمار دانه در بوته، شمار دانه در غلاف و ارتفاع بوته با 51 درصد توجیه تغییرات به‌عنوان صفات تأثیرگذار معرفی کرد. تجزیۀ علیت نشان داد، صفت شمار دانه در بوته بیشترین اثر مستقیم (39/0-) روی عملکرد دارد. در ارزیابی بیماری، تأثیر ژنوتیپ­، پاتوتیپ و اثر متقابل آن‌ها در سطح احتمال 1 درصد معنی دار شد. ژنوتیپ‌ها در سه گروه مقاوم، متحمل و حساس قرار گرفتند. گروه مقاوم یازده ژنوتیپ، گروه متحمل چهار ژنوتیپ و گروه حساس بیست ژنوتیپ داشت. ژنوتیپ شمارۀ 20 بسیار مقاوم و ژنوتیپ‌های شمارۀ 30 و 32 بسیار حساس معرفی شدند.