ارزیابی توان اکولوژیک گروه‌های جنگلی با به‌کارگیری تئوری منطق فازی و تحلیل رگرسیون مشخصه‌های خاک

ارزیابی توان اکولوژیک یک رویشگاه جنگلی، در واقع ارایه شاخص یا شاخص‌هایی است که توان یک رویشگاه جنگلی را در ایفای نقش‌های متفاوت مختص جنگل نشان می‌دهد. جنگل خانیکان چالوس با توجه به موقعیت مکانی‌اش در بخش پایین‌بند حاشیه خزری و با توجه به کارکردهای متفاوتی که داراست، نیازمند بررسی دقیقی بوده تا به‌عنوان معرفی از جنگل‌های پایین‌بند اکوسیستم‌های جنگلی شمال مورد ارزیابی قرار گیرد. به همین منظور در این پژوهش گروه‌های چوبی جنگل خانیکان براساس مشخصه‌های خاک (اسیدیته، کربن، نیتروژن، فسفر) با استفاده از تئوری منطق فازی و تحلیل رگرسیونی مورد ارزیابی قرار گرفت. برتری این تئوری در آن است که به‌جای یک عدد، دامنه‌ای از اعداد با درجه امکان مشارکت در ارزیابی توان اکولوژیک در نظر گرفته می‌شود. تعداد 180 قطعه نمونه با روش نمونه‌برداری تصادفی سیستماتیک و با سطح نمونه 400 مترمربع جهت برآورد عناصر چوبی به‌کار گرفته شد. در داخل هر یک از قطعات نمونه، تعداد و درصد حضور هر یک از گونه‌های چوبی با اندازه‌گیری قطر تاج پوشش ثبت گردید. در هر یک از قطعات نمونه پیاده شده، نمونه خاک ترکیبی با گودبرداری از چهار گوشه و مراکز قطعات نمونه از عمق 30-0 سانتی‌متر برداشت گردید. در مجموع 180 گروه چوبی در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شد که متشکل از گونه‌های ممرز، انجیلی، ولیک، بلوط، شمشاد، خرمندی، خاس، ملج، ازگیل وحشی، توسکای قشلاقی، لرگ، پلت، انجیر و کوله‌خاس بوده‌اند. هر یک از گونه‌های یاد شده با نسبت‌های مختلف در قطعات نمونه پراکنده شده بود. به‌منظور ارزیابی هر یک از گروه‌های جنگلی، مشخصه‌های خاک به‌عنوان داده‌های ورودی در سیستم فازی درج شد. برای هر یک از این مشخصه‌ها توابع عضویت مثلثی تعریف گردید. در مجموع 81 الگوریتم فازی براساس مشخصه‌های مورد بررسی نوشته شد. برای هر یک از قواعد فازی، اوزانی در نظر گرفته شده و کلاسه‌های ارزیابی به‌عنوان خروجی تعریف گردید. در نهایت، کلاسه‌های ارزیابی داده‌های ورودی به سیستم فازی نیز به‌صورت مجزا ساخته شد. نتایج ارزیابی صورت گرفته نشان داد که گروه‌های جنگلی که با ترکیب خالص گونه ممرز قرار گرفته‌اند دارای توان و پتانسیل بالاتری از نظر مشخصه‌های خاک نسبت به سایر گروه‌های دیگر بوده‌اند. همچنین تجزیه رگرسیونی روش گام به گام نشان داد که با استفاده از متغیر pH، توان اکولوژیک گروه‌های جنگلی قابل پیش‌بینی است.