ارزیابی توان تولید و تحمل به کم آبی در ژنوتیپ های گندم با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی

نویسندگان

  • اصغر عبادی استادیار گروه تکنولوژی تولیدات گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی
  • عباس فرضی دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
  • مرتضی کامرانی استادیار گروه تکنولوژی تولیدات گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده مقاله:

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ­های گندم دیم، آزمایشی با 34 ژنوتیپ گندم در دو شرایط دیم (تنش خشکی) و آبیاری (بدون تنش) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال­ زراعی 92-1391 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش معنی­دار ارتفاع بوته، وزن بوته، طول و وزن پدانکل، تعداد دانه در سنبله،  وزن دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، میزان کلروفیل، طول، عرض و سطح برگ پرچم و روز تا رسیدگی شد، اما بر تعداد دانه در سنبله، شاخص برداشت و روز تا خوشه­دهی تاثیر معنی­داری نداشت. ژنوتیپ­های شماره 7، 11 و 13 به ترتیب با میانگین عملکرد 4/29، 4/29 و 4/26 تن در هکتار، بالاترین عملکرد دانه را تحت شرایط تنش خشکی به خود اختصاص دادند، در حالی که تحت شرایط آبیاری، بیشترین عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ­های 13، 22 و 7 به ترتیب به میزان 7/440، 5/960 و 5/780 تن در هکتار بود. برای شناسایی ژنوتیپ­های متحمل به خشکی، از شاخص­های تحمل (TOL)، حساسیت به تنش (SSI)، میانگین بهره­وری (MP)، میانگین هندسی بهره­وری (GMP)، میانگین هارمونیک (HMP)، شاخص تحمل به تنش (STI) و شاخص پایداری عملکرد (YSI) استفاده شد. با توجه به اینکه شاخص­های MP،GMP ،HMP  و STI همبستگی بالایی با عملکرد دانه تحت هر دو شرایط تنش و بدون تنش داشتند، به عنوان شاخص­های مناسب جهت دستیابی به ارقام پرمحصول در هر دو شرایط محیطی معرفی می­شوند. تجزیه خوشه­ای به روش کمترین واریانس Ward بر پایه شاخص­های تحمل به خشکی و عملکرد دانه در هر دو شرایط محیطی، ژنوتیپ­های مورد بررسی را در پنج گروه قرار داد. تجزیه به مولفه­های اصلی با استفاده از شاخص­های مقاومت به خشکی و عملکرد دانه در دو شرایط تنش و بدون تنش خشکی نیز ژنوتیپ­های شماره 3، 7، 11 و 14 را به عنوان ژنوتیپ­های متحمل به تنش خشکی و ژنوتیپ­های شماره 4، 8، 30 و 32 را به عنوان ژنوتیپ­های حساس به تنش خشکی معرفی کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های گندم نان، تعداد 20 ژنوتیپ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش رطوبتی در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه رازی در سال زراعی 90-1389مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش، 14 شاخص تحمل به خشکی شامل شاخص تحمل به تنش (STI)، حساسیت به تنش (SSI)، تحمل (TOL)، میانگین بهره وری (MP)، میانگین ه...

متن کامل

ارزیابی تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های گندم نان، تعداد 20 ژنوتیپ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش رطوبتی در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه رازی در سال زراعی 90-1389مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش، 14 شاخص تحمل به خشکی شامل شاخص تحمل به تنش (STI)، حساسیت به تنش (SSI)، تحمل (TOL)، میانگین بهره وری (MP)، میانگین ه...

متن کامل

ارزیابی تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های گندم نان، تعداد 20 ژنوتیپ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش رطوبتی در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه رازی در سال زراعی 90-1389مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش، 14 شاخص تحمل به خشکی شامل شاخص تحمل به تنش (STI)، حساسیت به تنش (SSI)، تحمل (TOL)، میانگین بهره وری (MP)، میانگین ه...

متن کامل

ارزیابی تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیپ‌های گندم نان، تعداد 20 ژنوتیپ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش رطوبتی در مزرعۀ تحقیقاتی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه رازی در سال زراعی 90-1389مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش، 14 شاخص تحمل به خشکی شامل شاخص تحمل به تنش (STI)، حساسیت به تنش (SSI)، تحمل (TOL)، میانگین بهره وری (MP)، میانگین ه...

متن کامل

ارزیابی ژنوتیپ های گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به تنش خشکی

In order to evaluate drought resistance indices, an experiment was carried out in a randomized complete block design in three replications with thirteen bread wheat genotypes and two levels of irrigation, stressed and non stressed, at Dry land Agricultural Research Institute (DARI), Maragheh, in 2009-2010. tolerant on the basis of yield performance in stressed (ys) and non-stressed (yp) environ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 3

صفحات  231- 246

تاریخ انتشار 2015-12-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023