ارزیابی فضاهای گمشده و ارائه راهکارهایی برای شکل‌گیری فضاهای خلاق (نمونه موردی: میدان عالی‌قاپو اردبیل)

فضای جمعی شهری از مهم‌ترین عناصر ساخت فضایی شهر و بستر شکل‌گیری فعالیت‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و مذهبی بوده و همیشه با قلب تاریخ شهر تپیده و سرگذشت آن را روایت کرده است. اقدام‌ها و برنامه‌های شهرسازی گذشته، بدون هیچ توجهی زمینه‌های نابودی این ارزش‌ها را فراهم آورده‌اند که اقدامات باعث شده است تا میدان، معنا و مفهوم اصلی خود را از دست بدهد و نقش آن کمرنگ‌تر شود. مخصوصاً میدان‌های که در زمان‌های گذشته به محلی برای تجمع مردم بوده است (هویت شهرها) که با روی کار آمدن مدرنیته و به‌تبع آن ماشینیسم که بر تضعیف بنیادهای زیست اجتماعی دامن میزند، حضور پیاده در فضای شهری را، کمرنگ و زمینه حضور سواره را قوت بخشیده است. ازاین‌رو، عمده گره‌های شهری در قالب فلکه‌ها به وجود آمده و میدان‌ها قربانی این تحول شده‌اند. این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی بر بنیان، تعریف میدان و مفاهیم میدان با تأکید بر الگوهای ایرانی، شناخت ماهیت میدان، ضرورت کشف و بازشناسی فضاهای گمشده، عوامل مؤثر بر دگرگونی میدان در وضع حاضر و توقعات موردی از میدان بیان‌شده است. هدف اصلی، استفاده از مبانی به‌منظور بهتر کردن و مناسب کردن فضای میدان عالی‌قاپو است. جمع‌آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای) اسنادی(، مشاهدات میدانی و تکمیل پرسشنامه با حجم نمونه‌ای 50 نفر و به شیوه تصادفی تدوین‌شده و سپس به‌منظور تحلیل متغیرهای موردمطالعه از جدول SWOT برای نتیجه‌گیری در مورد وضع کنونی و گذشته میدان عالی‌قاپو اردبیل استفاده‌شده است. در ادامه با استفاده از طیف لیکرت پرسشنامه را ارزش‌گذاری کرده و ضریب نهایی به دست آوردیم. بر طبق نتیجه به‌دست‌آمده، راهبردهای میدان عالی‌قاپو به راهبردهای تهاجمی نزدیک است و مسئولین باید سعی کنند از نقاط قوت و فرصت نهایت استفاده را برده و نقاط ضعف را بپوشانند و به سمت این راهبردها گام بردارند تا به فضایی خلاق و پایدار برسیم.