ارزیابی مقاومت به بیماری زنگ زرد در برخی لاین‌های پیشرفته گندم

فاکتورهای بیماریزایی سه جدایه زنگ زرد گندم Puccinia striiformis f.sp. tritici، از مناطق اردبیل، زرقان و ساری با استفاده از ارقام افتراقی و متمایز‌کننده زنگ زرد تعیین شد. به منظور ارزیابی مقاومت به زنگ زرد، 44 لاین پیشرفته گندم همراه با رقم بولانی به عنوان شاهد حساس در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کشت و در مرحله گیاهچه‌ای در گلخانه با پاتوتیپ‌های 6 E 6A+، 6 E 150A+ و 198 E 150A+ به طور جداگانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. اجزای مقاومت شامل دوره کمون و تیپ آلودگی ثبت شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین لاین‌های گندم برای هر دو صفت تیپ آلودگی و دوره کمون اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1% وجود داشت. در تجزیه کلاستر، لاین‌های شماره 16، 18، 20، 22، 29، 30، 31، 40، 41، 42، 43 و 44 که در یک گروه قرار گرفتند نسبت به همه پاتوتیپ‌ها مقاومت کامل نشان دادند و با احتمال زیاد دارای ژن (های) مقاومت از نوع گیاهچه‌ای هستند. می‌توان از این لاین‌های دارای مقاومت مرحله گیاهچه‌ای در برنامه‌های به‌نژادی در کنار ژن‌های مقاومت مرحله گیاه کامل استفاده کرد. در بررسی ژنتیک مقاومت، با مقایسه واکنش این لاین‌ها و لاین‌های ایزوژنیک نسبت به جدایه‌ها، احتمال وجود برخی ژن‌های مقاومت در لاین‌ها تفسیر شد.