ارزیابی وضعیت (سلامت) رویشگاه ارتفاعات پایین شمال سبلان

هدف از این تحقیق، ارزیابی وضعیت دامنه¬های پایین مراتع شمال سبلان است که با استفاده از شاخص‌های سطحی خاک و ویژگی¬های عملکردی مرتع انجام میشود. با استفاده از سه ترانسکت 50 متری پنج ویژگی ساختاری و 11 ویژگی سطح خاک اندازه¬گیری شدند. این فاکتورها در قالب سه مشخصه پایداری، نفوذ¬پذیری و چرخه عناصر غذایی طبقه¬بندی شد. تجزیه و تحلیل آماری داده¬ها با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم¬انداز انجام گرفت. برای مقایسه معنی¬داری شاخص¬ها از تجزیه واریانس و آزمون توکی استفاده شد. نتایج نشان داد متوسط تعداد لکه‌های اکولوژیک گندمیان و پهن¬برگان علفی به‌ترتیب برابر 57 و 35 عدد است. خاک لخت نسبت به سایر لکه¬ها دارای بیشترین میانگین طول با 56/23 درصد و پس از آن گندمیان با 21/10 درصد است. مقدار شاخص ساختار¬ چشم‌انداز برابر 0/31 و شاخص سطح لکه برابر 0/01 است. مقایسه مقادیر شاخص¬های ارزیابی سطح خاک برای فرم¬های رویشی مختلف و خاک لخت در چشم انداز نشان داد که لکه با فرم رویشی گندمیان بیشترین مقدار پایداری را داشته و با لکه¬های اکولوژیک لاشبرگ و خاک لخت اختلاف معنی¬داری (0/05>P) دارد. خاک لخت با کمترین مقدار پایداری، از نظر آماری اختلاف معنی¬داری (0/05>P) با لکه¬های اکولوژیک گندمیان و پهن¬برگان علفی دارد. مقایسه مقادیر شاخص نفوذپذیری خاک نشان داد که لکه پهن¬برگان علفی، بیشترین مقدار شاخص نفوذپذیری و خاک لخت کمترین مقدار را داشته است. خاک لخت از نظر آماری با سایر قطعات اکولوژیک معنی دار است (0/05>P). چرای دام که به تخریب قطعات منجرشده، به نوبه خود، باعث کاهش پایداری و عملکرد نامناسب رویشگاه نیز شده است.بنابراین، مراتع دامنه پایین سبلان شمالی تخریب شده است و ضرورت دارد اقدامات لازم برای جلوگیری از ادامه روند تخریب و سپس، اصلاح و احیای این اراضی مرتعی انجام گیرد.