ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های جدید برنج (Oryza sativa L.) با منشاء ارقام محلی ایرانی
نویسنده
چکیده مقاله:
اثر متقابل ژنوتیپ در محیط برای پژوهشگران علوم اصلاح‌نباتات دارای اهمیت ویژه‌ای بوده و آگاهی از آن به به‌نژادگران کمک می‌نماید تا بتوانند ژنوتیپ‌ها را با دقت بیشتری ارزیابی کرده و ژنوتیپ‌های برتر از نظر پایداری و عملکرد بالا را انتخاب نمایند. در این آزمایش تعداد 13 ژنوتیپ اصلاح‌شده برنج با منشاء ارقام محلی ایرانی همراه با دو رقم هاشمی و صالح به عنوان شاهد در قالب طرح بلوک‌های‌کامل تصادفی با سه تکرار در سه منطقه رشت، آبکنار و چپرسر طی دو سال (1394- 1393) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس ساده نشان داد که عملکرد دانه ارقام برنج در سه مکان تفاوت معنیداری داشتند. نتایج حاصل از روش GGE بای‌پلات نشان داد که دو مولفه اصلی اول (معرف اثر اصلی ژنوتیپ) و دوم (معرف اثر متقابل ژنوتیپ در محیط) به ترتیب 77 و 20 درصد و در مجموع 97 درصد از تغییرات کل داده‌ها را توجیه کردند. در این آزمایش، دو محیط بزرگ و مجزا مشخص شدند. اولین محیط بزرگ واقعی شامل مناطق رشت و آبکنار با ژنوتیپ‌های برتر RI18430-47، RI18430-56، RI18430-60، RI18430-87، RI18430-12 و RI18430-72 و دومین محیط بزرگ واقعی شامل منطقه چپرسر با ژنوتیپ برتر RI18430-77 بود. در بین ژنوتیپ‌های انتخابی از نظر میزان عملکرد دانه و پایداری، دو لاین RI18430-12 و RI18430-47 به دلیل دارا بودن میزان آمیلوز متوسط، طول دوره رشد و ارتفاع بوته مناسب و میزان برنج سفید بالاتر و برنج خرد کمتر، به عنوان لاین‌های برتر شناسایی شدند. دو ژنوتیپ انتخابی حاصل از تلاقی بین رقم اصلاح‌شده صالح (به عنوان والد مادری) و رقم محلی هاشمی (به عنوان والدی پدری) هستند. از نظر مورفولوژی و ساختار ظاهری، لاین RI18430-12 شبیه ارقام محلی بوده و دارای دانه‌های بلند و ریشک‌های کوتاه به رنگ سیاه می‌باشد. کیفیت پخت لاین خالص مذکور بسیار عالی و شبیه کیفیت پخت ارقام محلی مانند هاشمی و دمسیاه است، در حالی‌که لاین RI18430-47 شبیه رقم اصلاح‌شده صالح بوده و مانند آن دارای دانه‌های بلند و قطور و دارای ریشک بوده و کیفیت پخت آن به دلیل داشتن میزان آمیلوز متوسط (21 درصد)، برتر از رقم صالح می‌باشد، اما نسبت به ارقام محلی ایرانی کیفیت پخت ضعیف‌تری دارد. ارتفاع بوته در هر دو ژنوتیپ انتخابی کوتاه بوده و جزء ژنوتیپ‌های زودرس تا میان‌رس محسوب می‌شوند.
منابع مشابه
بررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های امیدبخش برنج (Oryza sativa L.)
به منظور تعیین پایداری عملکرد دانه و صفات کمی و کیفی هشت لاین امیدبخش برنج به همراه ارقام خزر و نعمت به عنوان شاهد، آزمایشی در سه منطقه گیلان در سال‌های 1376 و 1377 اجرا شد. نوع طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار و فاصله بوته 25×25 سانتیمتر بود. نتایج تجزیه واریانس ساده نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مختلف از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی‌دار وجود داشت. آزمون بارتلت، یکنواختی اشتباهات آز...
متن کاملبررسی اثرمتقابل ژنوتیپ و محیط و پایداری عملکرد دانه لاین های امیدبخش برنج (Oryza sativa L.)
In order to determine the genotype × environment (GE) interactions and yield stability, an experiment was conducted with 10 promising genotypes of rice and two control varieties (Shiroudi and Fajr) in four regions of Mazandaran (Amol , Babol, Sari and Tonkabon) using randomized complete blocks design with four replications during two cropping seasons (2012-2013). Analysis of variance showed sig...
متن کاملخصوصیات چسبندگی نشاسته: شاخص‌های جدید جهت ارزیابی کیفیت پخت ارقام برنج (Oryza sativa L.)
اصلاح و معرفی ارقام کیفی یکی از مهمترین اهداف بهنژادی برنج در ایران است. برای ارزیابی کیفیت پخت برنج از شاخصهایی مانند مقدار آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن و قوام ژل استفاده مشود. با این حال، ارقام زیادی وجود دارند که از نظر این شاخصها کاملاً مشابه هستند، اما کیفیت پخت متفاوتی دارند. به نظر میرسد که خصوصیات چسبندگی نشاسته نیز در کیفیت پخت ارقام برنج موثر باشد. در این پژوهش، تعداد شش رقم برنج...
متن کاملارزیابی روابط عملکرد دانه و اجزای عملکرد و گروهبندی لاین‌های نوترکیب برنج (Oryza sativa L.)
به منظور تعیین روابط میان عملکرد دانه و اجزای عملکرد و گروهبندی 150 لاین نوترکیب (F8) برنج حاصل از تلاقی ارقام سپیدرود و غریب، تحقیقی در قالب طرح آگمنت در بهار سال 1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. بررسی ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان داد که همبستگی مثبت و معنیداری بین عملکرد دانه با تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه، تعداد کل دانه در خوشه و ...
متن کاملبررسی اثر تیمار دمایی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج ارقام طارم محلی و فجر(Oryza sativa L.)
به منظوربررسی اثرات تیمار دمایی بر عملکرد و اجزای عملکرد برنجبر ارقام طارم محلی و فجر،آزمایشی در گلخانه معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) در سال زراعی 1388 اجرا گردید.آزمایشبه صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد، به طوری سطوحارقام (طارم محلی و فجر) به عنوان فاکتور اصلی و سطوح دما (16 و 32 درجه سانتی گراد) و 4 مرحله رشدی (پنجه زنی، ساقه دهی، خوشه دهیو پرشدن ...
متن کاملمطالعه خصوصیات مرفولوژیک، شاخص‌های فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه در ارقام بومی و اصلاح شده برنج (Oryza sativa L.)
به منظور مطالعه شاخص‌های فیزیولوژیک و مرفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام بومی و اصلاح شده برنج، در سال 1382 این آزمایش در مؤسسه تحقیقات برنج کشور در آمل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. تیمارها عبارت بودند از: 6 رقم اصلاح‌شده ایندیکا شامل ندا، فجر، دشت، شفق، پویا و خزر، 2 رقم اصلاح شده ژاپونیکا شامل اوندا، فوجی‌‌مینوری و 2 رقم بومی منطقه شامل طارم و رمضانعلی‌طارم. ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 18 شماره 4
صفحات 288- 301
تاریخ انتشار 2017-02
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023