از جماعت‌های جوانمردان تا هیئت‌های عزاداری؛ نگاهی به تداوم‌ها و تغییرات در زندگی عامه مردم ایرانی

نویسنده

  • جبار رحمانی استادیار انسان‌شناسی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
چکیده مقاله:

آیین جوانمردی و تشکیلات اجتماعی جوانمردان یکی از مهم‌ترین موضوعات تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران است. جوانمردان، فتیان و پهلوانان با توجه به ریشه داشتن در سنت‌های ایرانی و اسلامی در طول تاریخ نقش مهمی در حیات عامه مردم داشته‌اند. عموم مطالعات نشان می‌دهند فتوت و جوانمردی در دوره معاصر رو به انحطاط و افول رفته است و در نهایت در بخش‌های خاصی از جامعه در قالب زورخانه‌ها و سنت‌های پهلوانی ساده‌شده ”لوتی‌ها“ و ”داش‌مشدی‌ها“ هنوز وجود دارد. در این مقاله بنا به رویکردهای انسان‌شناسی فرهنگی با نگاهی به تاریخ و تحولات اجتماعی این جماعت‌ها، به این نکته پرداخته شده است که جوانمردان را می‌توان به مثابه یک جماعت‌واره و یک جماعت آیینی و اخلاقی دانست که مهم‌ترین وجه آن، آیینی بودن و حضور امر معنوی و قدسی در آنها است. پرسش اصلی این مقاله این است که در دوران امروزی چه اتفاقی برای این تشکیلات افتاده است. با نگاهی به جماعت جوانمردان به مثابه پدیده‌ای اجتماعی و فرهنگی، فرض این مقاله این است که در شرایط بحران‌های ناشی از نوسازی جامعه ایرانی از دوره پهلوی، هیئت‌های عزاداری تشکیلات آیینی هستند که در امتداد جماعت‌واره‌های جوانمردان و پهلوانان در میان مردم شکل گرفته و پناهگاه معنوی و فرهنگی آنها شده‌اند. هیئت‌های عزاداری، بازتولید جماعت‌های آیینی سنتی جوانمردان و پهلوانان در بدنه جامعه هستند که نقشی کلیدی در حیات فرهنگی، اخلاقی و دین‌داری مردم دارند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

از جماعت های جوانمردان تا هیئت های عزاداری؛ نگاهی به تداوم ها و تغییرات در زندگی عامه مردم ایرانی

آیین جوانمردی و تشکیلات اجتماعی جوانمردان یکی از مهم ترین موضوعات تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران است. جوانمردان، فتیان و پهلوانان با توجه به ریشه داشتن در سنت های ایرانی و اسلامی در طول تاریخ نقش مهمی در حیات عامه مردم داشته اند. عموم مطالعات نشان می دهند فتوت و جوانمردی در دوره معاصر رو به انحطاط و افول رفته است و در نهایت در بخش های خاصی از جامعه در قالب زورخانه ها و سنت های پهلوانی ساده شده ”ل...

متن کامل

حکم عزاداری بر میت از دیدگاه عامه

أکثریت أهل سنت نیز همچون شیعه در مورد حکم عزاداری بر میت به صورت کل بحث نکرده اند بلکه صرفاً به ذکر مصادیق و بررسی حکم مصادیق بسنده کرده اند. حال سوال این خواهد بود که عزاداری بر میت از دیدگاه عامه چه حکمی دارد؟ در این باره در مورد حکم عزاداری از دیدگاه أهل سنت هم سه مصداق مورد بررسی قرار می‌گیرد: (1-گریه 2-ندبه 3-پاره کردن لباس..) و یکی از نظریات در مورد هر سه مصداق، حرمت است یعنی در بین أهل سن...

متن کامل

تعیین و روند تغییرات امید به زندگی مردم شهرستان ساری

Background and purpose: One of the most important subjects of the science of demography that is demanded by socio-economics planners, is the life table. The outline of this table- life expectancy- shows the change process of this index during time and consequently the health system performance. Material and Methods: In fact, the study is a epidemiologic explanation and we collected its relatin...

متن کامل

کرب: نگاهی به مراسم عزاداری دهة محرّم در لاهیجان

پس از واقعة کربلا، ماه محرّم در گسترة سرزمین ایران، جایگاه خاصی یافت. تفرّق فرهنگی بر بستر تنوّع اقوام در ایران، موجد تفاوت‌های کیفی در برگزاری مراسم عزاداری این ماه است. با توجه به پیشینة تاریخی لاهیجان، این شهر نیز دارای آدابی ویژه برای برگزاری این آیین‌ها در ماه محرّم است که توجه به جایگاه مقابر در محدودة مرکزی شهرکنونی، بر اهمیت موضوع افزوده است. از این‌رو، مردم این خطّه، در زنده نگه‌داشتن این ج...

متن کامل

تغذیه در دوران‌های زندگی: از پزشکی ایرانی تا پزشکی رایج

سابقه و هدف: تغذیه در تمام دوران­های زندگی از اهمیت بسیاری برخوردار است. تغذیه مناسب در دوران بارداری، برسلامت مادر و نوزاد حتی سالها بعد از زایمان تاثیر می­گذارد. رعایت اصول صحیح تغذیه و دستورات پیشگیری از بیماری‌ها از سن کودکی تا بزرگ‌سالی می‌تواند نقش مهمی در کاهش ابتلا به بیماری­ها در سنین سالمندی داشته باشد. از دیدگاه پزشکی ایرانی، اولین قدم در پیشگیری و حتی درمان بیماری‌ها، انتخاب صحیح رژ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 2

صفحات  64- 47

تاریخ انتشار 2014-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023