اشتباهات دارویی در بخش چشم‌پزشکی بیمارستان لبافی‌نژاد

اهداف: تعیین میزان وقوع اشتباهات دارویی (Medication Error) حین پی‌گیری پس از عمل جراحی چشم و مقایسه آن‌ها بین دو روش تجویز دارو به همراه توضیحات کتبی و شفاهی و تجویز دارو صرفاً همراه با توضیحات شفاهی در بیمارستان شهید دکتر لبافی‌نژاد تهران. روش پژوهش: طی یک دوره 6 ماهه، 204 بیماری که تحت اعمال جراحی سگمان قدامی (آب‌مروارید و آب‌سیاه) قرار گرفته بودند؛ انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه زیر تقسیم شدند: گروه 1- بیماران و همراهانشان که علاوه بر نسخه دارویی، توضیحات شفاهی و کتبی دریافت می‌کردند. گروه 2- بیماران و همراهانشان که علاوه بر نسخه دارویی، تنها توضیحات شفاهی دریافت می‌کردند. آنگاه نحوه مصرف دارو توسط بیماران در اولین ویزیت پی‌گیری (3-1 روز بعد از عمل) مورد پرسش قرار گرفت و میزان وقوع اشتباهات دارویی به صورت کلی و در بین دو گروه، تعیین و مقایسه شد. یافته‌ها: بیماران شامل 114 مرد (9/55 درصد) و 90 زن (1/44 درصد) بودند. میانگین سنی بیماران 1/22±5/53 سال (1 تا 90 سال) و میانگین سنی همراهان 2/12±1/39 سال (19 تا 79 سال) بود. در مجموع 7 مورد (4/3 درصد) اشتباه دارویی واقعی (هرگونه اشتباهی که در هر مرحله‌ای از تجویز دارو، در عمل رخ می‌دهد) رخ داد که شامل 3 نفر (3 درصد) در گروه 1 و 4 نفر (9/3 درصد) در گروه 2 بود (511/0=P). دلیل اشتباه دارویی در 5 نفر (4/71 درصد) ناشی از توضیحات ارایه‌شده نادرست از طرف داروخانه (3 مورد در گروه 1 و 2 مورد در گروه 2، 491/0=P) و در 2 مورد باقی‌مانده به دلیل عدم مصرف صحیح دارو توسط بیماران (هر دو در گروه 2) بود. از کل اشتباهات واقعی، 3 مورد توسط بیماران یا همراهانشان اصلاح شده بود (که همگی در گروه 1 قرار داشتند). بنابراین با کسر تعداد اشتباهات دارویی اصلاح‌شده (هرگونه اشتباه دارویی که قبل از مصرف شدن دارو، متوجه آن شده و مانع از وقوع آن شده باشند)، تعداد اشتباهات دارویی رخ‌داده به 4 مورد تقلیل یافت که همگی در گروه 2 قرار داشتند و نیمی از آن‌ها مربوط به عدم مصرف صحیح دارو توسط بیماران بودند. از کل اشتباهات واقعی، 6 مورد آن (7/85 درصد) در زنان و 4 مورد آن (1/57 درصد) در بین افراد بی‌سواد اتفاق افتاده بودند. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که ارایه توضیحات کتبی به بیمار و مراجعه به آن جهت اطمینان از نحوه مصرف دارو، می‌تواند از تعداد اشتباهات دارویی رخ‌داده بکاهد. · مجله چشم‌پزشکی بینا 1387؛ دوره 13، شماره 4: 401-395.