اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی: یک مطالعه علم‌سنجی

هدف: اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی یکی از عوامل اصلی پیشبرد علم و توسعه پژوهش می‌باشد و فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی و جنبش دسترسی آزاد نقش مهمی در توسعه این حوزه داشته‌اند. هدف پژوهش حاضر مطالعه علم‌سنجی مقالات حوزه اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی در پایگاه و‌ب‌آو ساینس (WOS) طی بازه زمانی 1970 لغایت 15 مِی 2016 میلادی است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد کمّی و با استفاده از فنون و نرم‌افزارهای علم‌سنجی به بررسی و تحلیل مقالات این حوزه پرداخته است.     یافته‌ها: نتایج نشان داد که طی سال‌های اخیر مقالات اشتراک‌گذاری داده‌ها از رشد سریعی برخوردار بوده است. رشد تولیدات نشان می‌دهد که گروه‌های موضوعی حوزه پزشکی، علوم زیستی و علم اطلاعات و دانش‌شناسی رشد قابل توجهی در این حوزه داشته‌اند. کشور آمریکا بیش از 50 درصد تولیدات این حوزه را تولید کرده است. حدود 27 هزار نویسنده، 6742 سازمان، 3500 نشریه و 142 کشور مقالات این حوزه را منتشر کرده‌اند. مقالات این حوزه در 231 گروه موضوعی پایگاه وب‌آو ساینس نمایه شده است که 20 گروه موضوعی برتر بیش از 90 درصد تولیدات این حوزه را منتشر کرده‌اند. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد به دلیل ماهیت و مزایای اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی در تولید علم و توجه جوامع علمی به این پدیده، در آینده‌ای نزدیک شاهد تمایل بیشتر پژوهشگران و جوامع علمی به اشتراک‌گذاری داده‌های پژوهشی در جهان و توجه بیشتر به الزامات فنی، فرهنگی و ساختاری مورد نیاز توسط ذی‌نفعان این حوزه باشیم.