السفیر فی الهیئةِ غیاث الدین منصور دشتکی: خلاصه‌ای از هیئت بطلمیوسی و اشکالات آن در عهد صفوی

نویسندگان

چکیده مقاله:

رسالۀ السفیر فی الهیئة از جمله رساله‌های مختصر هیئت است که غیاث‌الدین منصور دشتکی، دانشمند بزرگ دورۀ صفوی، آن را در سال 906ق تألیف کرده است. بررسی آن از چند منظر اهمیت دارد: اول، این رساله از جمله آخرین کتاب‌هایی است که در ادامۀ سنت هیئت‌نگاری در دورۀ اسلامی نوشته شده است. دوم، این رساله در دوره‌ای تألیف شده که ازآن به دورۀ افول علم اسلامی تعبیر می‌شود. سوم، در این کتاب، بر خلاف رویۀ کتاب‌های مختصر هیئت، به اشکالات الگوهای بطلمیوسی و راه‌حل‌های دیگران و دشتکی اشاره شده است. مقالۀ حاضر به بررسی شخصیت علمی دشتکی و معرفی رسالۀ السفیر فی الهیئة می‌پردازد. بررسی محتوای این رساله نشان می‌دهد که آن یک کتاب هیئت استاندارد، مختصر، مبتنی بر هیئت بطلمیوسی و درسنامه‌ای است که برای آموزش همگانی نجوم نوشته شده بود. ویژگی مهم آن بیان اشکالات نجوم بطلمیوسی و تاریخچۀ حلّ آنها است که ظاهراً برای تشویق خواننده به خواندن آثار پیشرفته‌تر دشتکی و آشنایی با راه‌حل‌های او بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

غیاث الدین منصور دشتکی و رساله‌ی طبی «معالم الشفاء» او

Giasaddin Mansour Dashtaki Shirazi was a prominent scholar and philosopher in the post-Islamic Iran. Among the fields he was proficient and knowledgeable in, the least attention has been paid to him as an influential figure in medicine, and this has in turn led to his expertise in other sciences to be neglected as well. Among Dashtaki’s works two are on medicine, and there are also historic acc...

متن کامل

معاد جسمانی از دیدگاه غیاث الدین منصور دشتکی و ملاصدرا

در قرن دهم هجری در زمینه ی بحث عقلی از معاد جسمانی نخستین قدم از سوی «غیاث الدین منصور دشتکی شیرازی» در مکتب فلسفی شیراز برداشته شد. وی با تألیف کتاب حجّه الکلام نظریه ای بدیع در این مسأله ارائه کرد. صدرالمتالّهین که به این کتاب دسترسی داشت، نظریه ی ابتکاری غیاث الدین منصور را در این مسأله مورد مناقشه قرار داد و اشکال تناسخ را بر آن وارد دانست. وی با تمسّک به مبانی ابتکاری اش در حکمت متعالیه، برها...

معاد جسمانی و روحانی در تفکر غیاث الدین منصور دشتکی

غیاث الدین منصور دشتکی به عنوان یکی از پایه گذاران مکتب شیراز، نخستین کوشش عقلانی برای اثبات معاد جسمانی را انجام داده است. از این رو، پژوهش حاضر علاوه بر تبیین تأثیرپذیری وی از فیلسوفان متقدم بر خود، بیشترین توجه را به نظریه معاد جسمانی دشتکی معطوف داشته است. او معاد جسمانی را اعاده بدن دنیوی عنصری در سرای آخرت خوانده و این نظر را مطابق قرآن و روایات و از ضروریات دین اسلام می داند. در این ...

15 صفحه اول

محاکمه بین جلال الدین دوانی و غیاث الدین منصور دشتکی در شرح هیاکل النور سهروردی

چکیده: به گواه مورّخان فلسفه اسلامی، مکتب فکری شیراز، دوره ای از تاریخ فلسفه اسلامی به شمار می رود که در خلال آن، آثار و آراء فیلسوفان، عرفا و حکمای ادوار گذشته بازخوانی شده، در حوزه تفسیر و تحشیه مورد بررسی قرار می گیرند. از جمله بررسی های موفّق از این نوع، یکی شرحی است که محقّق دوانی، بر رساله «هیاکل النّور» شیخ اشراق می نویسد و دیگری، شرح غیاث الدین دشتکی، بر این رساله که به منظور جرح و نقد شرح...

15 صفحه اول

غیاث الدین منصور دشتکی و رساله ی طبی «معالم الشفاء» او

غیاث الدین منصور دشتکی شیرازی از حکما و فلاسفه ی بزرگ در ایران دوره ی اسلامی است. در میان علوم و تخصص ها، کم ترین توجه، به شخصیت و فعالیت های عملی او در حوزه ی طب و پزشکی شده است. این مسأله موجب شده تا سایر دانش ها و علومی که او در آن ها نیز تخصص زیادی داشت، مورد غفلت واقع شود. در مجموعه آثار دشتکی، دو اثر علمی در حوزه ی طب وجود دارد. هم چنین، گزارش های تاریخی از رفتارهای بهداشتی و رعایت توصیه ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 1

صفحات  115- 131

تاریخ انتشار 2015-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023