انگیزه‌های نماز خواندن و تأثیر آن بر ادراک محدودیت‌های فردی، اجتماعی و محیطی اقامۀ نماز در دانشجویان

هدف: مقالۀ حاضر به بررسی انگیزه‌های نماز خواندن در دانشجویان و تأثیر انگیزه‌های مذکور بر نگرش و ادراک افراد نسبت به موانع و محدودیتهای اقامۀ نماز به عنوان یک شاخص مهم گرایش به معنویت در جهت برنامه‌ریزی‌های آیندۀ نظام تعلیم و تربیت پرداخته است. روش: روش مورد استفاده در این پژوهش، پیمایشی بوده است. که 1100 دانشجوی دانشگاه شیراز با نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب و پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته شامل 77 سؤال را تکمیل کردند. یافته‌ها: انگیزه‌های کسب آرامش روانی، ادای تکلیف شرعی، ترس از عذاب الهی و عادت، به ترتیب بالاترین فراوانی‌ها را به خود اختصاص دادند. بین دختران و پسران از لحاظ انگیزه‌های نماز خواندن تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین، نماز خواندن با انگیزۀ عادت و ادای تکلیف شرعی، با ترغیب شدن به نماز توسط والدین، همیشه نمازخواندن و علاقه‌مند شدن نسبت به نماز در دوران کودکی همراه است؛ در حالی که نماز خواندن با انگیزۀ کسب آرامش روانی، با ترغیب شدن به نماز توسط دوستان، گه‌گاه نماز خواندن و علاقه‌مند شدن نسبت به نماز در دوران جوانی ارتباط داشت. ترغیب به خواندن نماز توسط معلمان و اساتید، گه‌گاه نماز خواندن و علاقه‌مند شدن نسبت به نماز در دوران نوجوانی در افرادی که نماز را با انگیزۀ ترس از عذاب الهی، اقامه می‌کردند، بیشتر دیده می‌شد. تفاوت بین افراد با انگیزه‌های متفاوت نماز خواندن از لحاظ ادراک محدودیتهای فردی در اقامۀ نماز نیز معنادار است. نتیجه‌گیری: با توجه به نقش قابل توجه نماز خواندن بر سلامت، به ویژه اهمیت نماز در فرهنگ دینی جامعۀ ما، یافته‌های پژوهش حاضر می‌تواند در برنامه‌ریزی نظام آموزش عالی مفید واقع شود.