اولویت‌بندی جاذبه‌های گردشگری شهر یزد بر مبنای تحلیل امکان‌سنجی توسعه

شهر یزد، با دارا بودن جاذبه‌های گردشگری گوناگون، هرساله میزبان تعداد بسیار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی است. برنامه‌ریزی گردشگری بلندمدت، نیازمند تحلیل امکان‌سنجی توسعه این جاذبه‌ها است. هدف از این پژوهش، اولویت‌بندی جاذبه‌های گردشگری شهر یزد به‌عنوان یکی از مقاصد کلاسیک گردشگری در ایران، بر مبنای تکنیک ارزیابی ماتریس کمی اینسکیپ شامل عوامل دسترسی‌پذیری، امکان‌پذیری توسعه اقتصادی، اثرات زیست‌محیطی توسعه، اثرات اجتماعی-فرهنگی توسعه، اهمیت ملی/منطقه‌ای و اهمیت بین‌المللی است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است و ابزارهای مطالعات کتابخانه‌ای، مصاحبه و پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. برای این منظور پس از شناسایی جاذبه‌های گردشگری شهر یزد، پرسشنامه‌ای مبتنی بر شش عامل فوق با مقیاس 1 تا 10 تهیه شد و در اختیار 17 نفر از خبرگان حوزه‌های مختلف گردشگری شهر یزد قرار گرفت که به روش هدفمند گلوله برفی انتخاب شدند. به‌منظور اولویت‌بندی جاذبه‌ها از مدل کمی شاخص انتخاب ارجحیت (PSI) که یکی از روش‌های نوین تصمیم‌گیری چند معیاره است، در بستر نرم‌افزار Microsoft Excel استفاده شد. بنا به یافته‌های تحلیلی تحقیق، اهمیت ملی/منطقه‌ای و امکان‌پذیری توسعه اقتصادی، مهم‌ترین عوامل در تحلیل امکان‌سنجی توسعه جاذبه‌های گردشگری شهر یزد بودند. نتایج نهایی نشان داد اولویت توسعه به ترتیب با جاذبه‌های میراث معماری؛ صنایع‌دستی و تولیدات محلی؛ برگزاری مراسم خاص مذهبی؛ و فرهنگ و آداب‌ و رسوم محلی است که همگی بر ابعاد ملموس و ناملموس میراثی شهر یزد دلالت دارند. در مجموع می‌توان استنباط نمود که با وجود گذشت 3 سال از ثبت شهر تاریخی یزد به‌عنوان اولین شهر از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو هیچ برنامه مدونی برای بهره‌گیری از این فرصت کم‌نظیر جهت جذب گردشگران خارجی وجود ندارند، در حالی که تمرکز بر این پتانسیل می‌تواند منجر به توسعه متوازن سایر جاذبه‌ها گردد که این امر نیازمند برنامه‌ریزی یکپارچه و بلندمدت است.