اولویت‏بندی عوامل ایجادکننده خلاء عملکرد گندم در منطقه گرگان

یکی از روش‏های تعیین عوامل ایجادکننده خلاء عملکرد یک محصول در یک منطقه استفاده از روش رتبه‏بندی از دیدگاه متخصصان و کشاورزان آن منطقه می‏باشد. به این منظور دو نوع پرسش‌نامه متفاوت اما شامل سوالات مشابه برای بررسی دیدگاه‏های کارشناسان کشاورزی و کشاورزان منطقه برای تعیین اهمیت عوامل ایجادکننده خلاء عملکرد گندم طراحی شد. پس از پاسخ‌گویی، پرسش‌نامه‏های کارشناسان کشاورزی به‌صورت فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و پرسش‌نامه‏های کشاورزان با روش آنتروپی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. اساس کار هر دو روش تعیین میزان اهمیت و رتبه‏بندی عوامل مؤثر بر ایجاد خلاء عملکرد گندم از طریق تخصیص وزن نسبی با توجه به نظرهای ارایه شده در پرسش‌نامه‏ها بود. نتایج تجزیه و تحلیل دیدگاه‏های کارشناسان مختلف با روش AHP نشان داد که مدیریت نادرست آبیاری، نامناسب بودن ارقام مورد کشت از نظر ژنتیکی و استفاده نامناسب از کودهای پایه، سرک و میکرو به‌ترتیب بیش‌ترین اهمیت را در ایجاد خلاء عملکرد گندم در منطقه مورد مطالعه دارند. اما نتایج تجزیه و تحلیل دیدگاه‏های کشاورزان با روش آنتروپی نشان داد که میزان نامناسب بذر در زمان کاشت، استفاده نامناسب از کود میکرو، عمق نامناسب کاشت، نامناسب بودن رقم مورد کشت از نظر ژنتیکی و ریزش بذر در هنگام برداشت به‌ترتیب بیش‌ترین اهمیت را در ایجاد خلاء عملکرد گندم دارند. با توجه به تناقض در دیدگاه این دو طیف، توصیه می‌شود رابطه بین کارشناسان کشاورزی و کشاورزان برای انتقال نظرات کارشناسی برای نزدیک شدن عملکرد واقعی به عملکرد پتانسیل و کاهش میزان خلاء عملکرد، تقویت گردد.