بازخوانی علمی طب سنتی ایرانی برمبنای علم شناسی تامس کوهن

سابقه و هدف: از زمان ورود طب جدید به ایران تاکنون بحث‌های زیادی پیرامون علمی‌بودن گزاره‌ها و مفاهیم طب سنتی و علم-بودن این حوزه میان منتقدین و مدافعین این دانش صورت گرفته‌است. یکی از اشکالات اساسی این مباحث این است که قبل از پرداختن به علم‌بودن یا نبودن این حوزه، معیارهای علم‌بودن به طور دقیق مشخص نشده‌است. تعیین معیار برای علم‌بودن از اصلی‌ترین مسائل فلسفۀ علم به شمار می‌رود. فیلسوفان علم تاکنون معیارهای مختلفی ارائه کرده‌‌اند. مهم‌ترین و تأثیرگذارترین این نظریه‌ها در فلسفۀ علم قرن بیستم نظریۀ تامس کوهن است که ضمن نقد معیارهای پیشین، پارادایم‌داشتن را تنها معیار برای علم-بودن معرفی می‌کند. هدف این مقاله بررسی علم‌بودن طب سنتی بر مبنای این نظریه است. مواد و روش‌ها: این مقاله ابتدا با بررسی دقیق تأثیرگذارترین اثر کوهن در فلسفۀ علم (کتاب ساختار انقلاب‌های علمی) به تحلیل و بررسی نظریۀاوو تحلیل مفهوم پارادایم می‌پردازد؛ سپس با تبیین مبانی طب سنتی نشان خواهد داد که این دانش واجد پارادایم و در نتیجه علم است. پژوهش به شیوۀ کتابخانه‌ای صورت گرفته‌است. نتیجه‌گیری: دانش طب سنتی واجد پارادایمی مستقل شامل مفاهیم، قوانین، اصول مابعدالطبیعی و موازین خود است و از منظر تامس کوهن می‌توان آن را علم تلقی کرد.