برآورد میزان فرسایش و تولید رسوب در حوضه‌های آبخیز بر مبنای پردازش تصاویر ماهواره‌ای و فن‌ GIS با استفاده از نمونه‌ی فیزیکی تخمین رسوب EPM (مطالعه‌ی موردی: حوضه‌ی آبریز سد دز)

نویسندگان

  • برات مجردی استادیار و عضو هیئت علمی، دانشکده مهندسی عمران-دانشگاه علم و صنعت ایران
  • حامد نوری کارشناس ارشد عمران- سازه های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران-دانشگاه علم و صنعت ایران
چکیده مقاله:

فرسایش خاک بر اثر آب یکی از مهم‌ترین عوامل ویرانی زمین به شمار رفته، و امروزه به عنوان یک خطر زیست محیطی جدی در سراسر جهان تلقی می‌گردد. در تحقیق حاضر با بکارگیری از فن سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی، میانگین فرسایش و رسوب ویژه و همچنین نقشه‌ی پهنه‌بندی خطر فرسایش در دو زیرحوضه‌ی بالادست سد دز، واقع در جنوب غربی استان لرستان، به نام‌های زیر حوضه‌های آب‌سرخ و کشور با مساحتی بالغ بر 19920 هکتار، به وسیله‌ی نمونه‌ی فیزیکی EPM انجام پذیرفته است. با توجه به نتایج به‌دست آمده، قریب به 60 درصد منطقه از نظر پوشش گیاهی، اراضی بایر یا مراتع فقیر به شمار می‌روند. از نظر طبقه‌بندی فرسایشی، می‌توان منطقه را به چهار طبقه با فرسایش کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تقسیم بندی کرد. میزان متوسط فرسایش ویژه و بار رسوب تخمین زده شده به وسیله‌ی نمونه‌ی فیزیکی EPM در منطقه‌ی مطالعاتی به ترتیب برابر با 718/3203 و 844/2204 مترمکعب در کیلومترمربع در سال است. همچنین، با توجه به نقشه‌های پهنه‌بندی، مناطق واقع در قسمت میانی و جنوبی منطقه، به دلیل داشتن پوشش گیاهی فقیر و ساختار زمین شناسی سست، دارای فرسایش خیلی زیادی می‌باشند. در صورتی که مناطق شمالی منطقه، با توجه به تراکم بیشتر پوشش گیاهی، از فرسایش کمتری برخوردارند. میزان رسوب ویژه اندازه‌گیری شده در ایستگاه آبسنجی، 178/2223 مترمکعب در کیلومترمربع در سال است، که در مقایسه با مقدار محاسبه شده، نمونه‌ی فیزیکی EPM عملکرد مناسبی داشته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برآورد فرسایش و تولید رسوب با مدل epm در حوزه آبخیز زمکان با استفاده از gis

هدف این تحقیق تعیین میزان فرسایش و تولید رسوب و شناسایی مناطق حساس از نظر فرسایش در حوزه آبخیز زمکان واقع در غرب استان کرمانشاه است. برای رسیدن به هدف فوق از روش پتانسیل فرسایش (epm) با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) جهت کاهش خطا و افزایش دقت نسبی در تجزیه و تحلیل مدل استفاده شده است. داده های مورد نیاز این پژوهش، از طریق مشاهدات میدانی، نقشه های موجود، آمار ایستگاه های هواشناسی و هی...

متن کامل

برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز تنگ‌کنشت با مدل‌های تجربی MPSIAC و EPM به کمک GIS

This research is aimed to predict erosion and sedimentation of Tang-e-Kenesht basin in Kermanshah province using MPSIAC and EPM models in GIS software. This basin has about 14348 hectare area. This region has various vegetation, geology and soil texture and land use types. The basin has divided into 9 sub-basins and its maximum and minimum elevations are 3300 and 1400 m, respectively. Needed da...

متن کامل

برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز تنگ‌کنشت با مدل‌های تجربی MPSIAC و EPM به کمک GIS

This research is aimed to predict erosion and sedimentation of Tang-e-Kenesht basin in Kermanshah province using MPSIAC and EPM models in GIS software. This basin has about 14348 hectare area. This region has various vegetation, geology and soil texture and land use types. The basin has divided into 9 sub-basins and its maximum and minimum elevations are 3300 and 1400 m, respectively. Needed da...

متن کامل

تهیه نقشه خطر فرسایش و تولید رسوب حوضه آبخیز سد دز با استفاده از سنجش از دور و gis

با توجه به اهمیت منابع آبی در کشور ایران، نیاز است تا از بدنه های آب شیرین همچون سدها محافظت بیشتری گردد . یکی از مهمترین روشهای حفظ این منابع آبی، انجام مدیریت صحیح در جهت کاهش فرسایش و تولید رسوب می باشد که لازمه آن آگاهی از مقدار رسوب زایی و نواحی دارای بحران فرسایشی در حوزه های بالادست سدها است . از این رو مطالعه حاضر، تهیه نقشه بهنگام فرسایش و رسوب در حوزه آبخیز سد دز با مساحت تقریبی 17320...

متن کامل

برآورد فرسایش و رسوب سالانه با استفاده از مدل EPM و GIS (مطالعه موردی: حوزه زیدشت، طالقان)

یکی از مشکلات مدیریت و کنترل فرسایش و رسوب حوضه­ های آبخیز کشور، فقدان داده‌های آماری جهت برآورد دقیق میزان فرسایش و رسوب است. بدین منظور استفاده از روش‌های تجربی کارآمد الزامی است. هدف از تحقیق حاضر، برآورد شدت فرسایش و میزان رسوب حوضه ­ی‌ زیدشت با استفاده از مدل تجربی EPM و نرم‌افزار GIS و کارایی این سیستم در مطالعات فرسایش و رسوب حوضه­ های آبخیز و در نهایت کاهش حجم رسوبات در سطح حوضه و پشت س...

متن کامل

ارزیابی برآورد رسوب حوضه آبریز شهرچای میانه با استفاده از مدل های EPM و Fournier در محیط GIS

Introduction Erosion, especially soil erosion is a serious threat to soil and water resources, because the soil consists of a combination of small-scale materials, non-organic and organic materials, also is a natural, dynamic environment that the growth of plants depends on it. Nowadays, soil erosion is one of the issues and problems that causes serious damages in Iran. Every year, nearly 75...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 32

صفحات  45- 54

تاریخ انتشار 2017-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023