بررسی اتنوبوتانی گیاهان دارویی منطقه جنوب کرمان

پژوهش حاضر باهدف مطالعه دانش اتنوبوتانی مردم بومی هفت شهرستان جنوبی استان کرمان به مساحت 50 هزار هکتار که به منطقه جنوب کرمان معروف است، طی سال‌های 1398-1396 انجام شد. بدین‌صورت که دانش قوم­گیاه­شناسی 129 آگاه محلی (سن 80-25 سال) شامل گیاه درمان‌های محلی، بهره­برداران از منابع طبیعی و افراد محلی با تحصیلات مرتبط با گیاهان دارویی با استفاده از پیمایش صحرایی و به‌صورت مصاحبه حضوری و روش بارش افکار مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات شامل نام محلی، نام علمی، نوع کاربرد ومصرف محلی، روش مصرف، اندام مورداستفاده برای هرگونه گیاهی ثبت شد. درمجموع،251گونهگیاه دارویی متعلق به63 خانواده گیاهی و 206 جنس در این منطقه شناسایی گردید. کاربرد اتنوبوتانیکی 103 گونه گیاهی برای اولین بار در این منطقه شناسایی و ثبت گردید. بیشترین گزارش کاربرد گیاهان این منطقه به ترتیب مربوط به یماری­های گوارشی، پوستی، عمومی و تنفسی بود. خانواده­های Asteraceae، Apiaceae و Lamiaceae و جنس­های Ferula، Artemisia و Nepeta به‌ترتیب بیشترین گیاهان دارویی این منطقه را شامل شدند. در زمینه گیاهان با گزارش استفاده بالا، Rhazya stricta ، Calotropis procera ، Artemisia spp.، Zataria multiflora وBerberis integerrima به‌ترتیب بیشترین گزارش استفاده در درمان زخم، اگزما، معده درد، اختلالات تنفسی و دیابت را شامل شدند. برگ و گل، اندام رایج و جوشانده و ضماد شکل معمول استفاده از گیاهان دارویی در درمان بیماری­ها بودند. یافته­های این تحقیق نشان می­دهد که اطلاعات اتنوبوتانیکی درون خرده­فرهنگ­های مردم این منطقه می­تواند سرآغاز مناسبی برای تحقیقات کاربردی در صنایع دارویی و بهداشتی باشد.