بررسی ارتباط شکل و ساختار لکههای پوشش‌‌گیاهی با منابع آلودگی غیرنقطهای جهت ارائه راهکارهای مدیریتی بهبود کیفیت آب

ویژگی‌های سیمای سرزمین با استفاده از سنجه‌های آماری نشان‌دهنده شکل و مکان انواع کاربری‌ها نسبت به یکدیگر هستند و می‌‌توانند بر فرآیندهای هیدرولوژیکی و چرخه مواد مغذی مؤثر باشند؛ بنابراین درک ارتباط این متغیرها بر پارامترهای کیفیت آب یک اولویت برای ارزیابی بار آلودگی و پیش‌بینی اثرات بر کیفیت       آب‌های سطحی است. با توجه به اهمیت این موضوع در این مطالعه از ابزار ارزیابی آب ‌و خاک (SWAT) برای شبیه‌سازی تغییرات نیترات در حوزه آبخیز تجن بین سال‌های 2013-2001 استفاده شد. نتایج مدل نشان داد بار سالانه نیترات از سال 2001 تا 2013 از 31070 کیلوگرم تا 89350 کیلوگرم در خروجی حوزه متغیر است.  بررسی نتایج نشان داد که تغییرات نیترات با تراکم حاشیه (ED)، تعداد لکه (NP)، حاشیه کل (TE)، اندازه مؤثر لکه (MESH) و شاخص شکل چشم‌انداز (LSI) در سه کاربری مرتع و جنگل و کشاورزی دارای همبستگی مثبت بالا (01/0p-value≤) است. نتایج رگرسیونی بین میزان آلودگی نیترات و سنجه‌های سیمای سرزمین در خروجی حوضه نشان می‌دهد که معیارهای سیمای سرزمین می‌تواند بیش از 95 درصد از واریانس تغییرات نیترات در کل حوزه آبخیز را نشان دهد. نتایج حاصل از اینمطالعه می‌تواند یک راهنمای مفید در جهت مدیریت شکل کاربری‌ها جهت بهبود کیفیت آب حوضه باشد.