بررسی اسلوب خط در نسخهای از رسالۀ احکام نجوم
نویسندگان
چکیده مقاله:
خط نامتعارف و کمتر شناختهشدها ی که نسخهای از کتاب احکام نجوم (کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، شمارۀ 17225) بدان کتابت شده، یکی از حلقه های گمشده را در تاریخ خوشنویسی ایرانی نمایان می سازد. به نظر میرسد با توجه به شباهتها و تفاوتهای این خط با نسخ و کوفی شرقی، خط نسخۀ احکام نجوم را میتوان اسلوب ویژه ای برای کتابت نسخ خطی در برههای از تاریخ در نظر گرفت. این پژوهش با هدف مطالعة این خط کمتر شناختهشده و همچنین گمانه‌زنی دربارۀ تاریخِ احتمالی کتابتِ نسخۀ بی‌انجامۀ احکام نجوم، به شیوۀ تاریخی، تحلیلی و تطبیقی صورت میگیرد. خط نسخۀ احکام نجوم، خط نَسخی است که برخی از ویژگی های کوفی شرقی را با خود دارد. با در نظرگرفتن مشترکات ظاهری خط این نسخه با نسخههای کهن فارسی دیگر همچون کتاب الابنیه عن حقایق الادویه، ترجمان البلاغه، معانی کتاب الله تعالی و تفسیره المنیر و تحدید نهایات الاماکن لتصحیح مسافات المساکن، احتمال دارد نسخۀ مورد بررسی ما در حوالی قرون پنجم تا ششم هجری قمری به قید کتابت درآمده باشد. همچنین، شباهت اسلوب خط در نمونههای فوق، احتمال وجود شیوهای مرسوم در خط نسخ در حدود قرون پنجم و ششم هجری قمری را تا حد زیادی تأیید میکند.
منابع مشابه
کیفیت تصویرپردازی از احکام نجوم در سخن انوری
تأثیر بسیار آسمان و آنچه در اوست بر سرایندگان و هنرآفرینان ایرانی سبب شده است تا در شعر فارسی برای توصیف آسمان، خورشید، ماه و ستارگان و دیگر اجرام فلکی تعبیرهای زیبایی به وجود آید که همه روشن‌کننده قدرت شگرف سخن‌پردازان ایرانی در آفرینش واژه‌هایی سرشار از ذوق و هنری کم‌نظیر است. در نوشتار حاضر سعی بر این است که چگونگی کاربرد اصطلاحات خاص نجو‌می در سخن انوری تحت بررسی و تحقیق قرار گیرد و نوآو...
متن کاملبررسی احکام و احوال نجوم در برخی آیات و روایات
اعجاز قرآن از جنبه‌های گوناگونی بررسی شده است که یکی از انواع آن اعجاز علمی است. علوم در قرآن به دو دسته تقسیم می‌شوند: علم به حقایق حسی و عقلی، علم به حقایق غیبی و ماورایی. گرچه قریب به یک چهلم آیات شریفه به خلقت آسمان‌ها، ماه، خورشید، ستارگان و عجایب آنها اختصاص پیدا کرده است، وجود احادیثی دربارة منع ایجاد ارتباط بین گردش ستارگان و تأثیر آنها بر سرنوشت بشری را نمی‌توان نادیده گرفت. در این مقا...
متن کاملبررسی اسلوب خط در نسخه ای از لطائف التفسیر
عنصر خط، یکی از عناصر اصلی به کار رفته در مقولة کتابت و نسخهنویسی به شمار میآید و پرداختن به اسلوبی ناشناخته از خط که در نسخهای از کتاب لطائف التفسیر نوشته شده و در نُسَخ خطی برههای از تاریخ خوشنویسی نیز مرسوم بوده، مهمترین هدف این پژوهش است. با این هدف، نسخهای از کتاب لطائف التفسیر انتخاب و ریختشناسی خط آن به شیوة تاریخی، تحلیلی و تطبیقی بررسی میگردد. تاکنون در منابع کمتر به ویژگیهای ن...
متن کاملبررسی احکام و احوال نجوم در برخی آیات و روایات
اعجاز قرآن از جنبه‌های گوناگونی بررسی شده است که یکی از انواع آن اعجاز علمی است. علوم در قرآن به دو دسته تقسیم می‌شوند: علم به حقایق حسی و عقلی، علم به حقایق غیبی و ماورایی. گرچه قریب به یک چهلم آیات شریفه به خلقت آسمان‌ها، ماه، خورشید، ستارگان و عجایب آنها اختصاص پیدا کرده است، وجود احادیثی دربارة منع ایجاد ارتباط بین گردش ستارگان و تأثیر آنها بر سرنوشت بشری را نمی‌توان نادیده گرفت. در این مقا...
متن کاملکیفیت تصویرپردازی از احکام نجوم در سخن انوری
تأثیر بسیار آسمان و آنچه در اوست بر سرایندگان و هنرآفرینان ایرانی سبب شده است تا در شعر فارسی برای توصیف آسمان، خورشید، ماه و ستارگان و دیگر اجرام فلکی تعبیرهای زیبایی به وجود آید که همه روشن کننده قدرت شگرف سخن پردازان ایرانی در آفرینش واژه هایی سرشار از ذوق و هنری کم نظیر است. در نوشتار حاضر سعی بر این است که چگونگی کاربرد اصطلاحات خاص نجو می در سخن انوری تحت بررسی و تحقیق قرار گیرد و نوآوری ...
متن کاملبررسی احکام و احوال نجوم در برخی آیات و روایات
اعجاز قرآن از جنبه های گوناگونی بررسی شده است که یکی از انواع آن اعجاز علمی است. علوم در قرآن به دو دسته تقسیم می شوند: علم به حقایق حسی و عقلی، علم به حقایق غیبی و ماورایی. گرچه قریب به یک چهلم آیات شریفه به خلقت آسمان ها، ماه، خورشید، ستارگان و عجایب آنها اختصاص پیدا کرده است، وجود احادیثی دربارة منع ایجاد ارتباط بین گردش ستارگان و تأثیر آنها بر سرنوشت بشری را نمی توان نادیده گرفت. در این مقا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 21 شماره 4
صفحات 85- 94
تاریخ انتشار 2016-12-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023