بررسی امکان افزایش ضریب موفقیت کشت مستقیم ژنوتیپ‌های برنج با تغییر تاریخ کاشت

انتخاب تاریخ کاشت مناسب، اهمیت زیادی در بهبود عملکرد دانه برنج در سیستم کشت مستقیم دارد. به‌‌ همین منظور، جهت تعیین زمان مناسب کاشت ژنوتیپ‌های مختلف برنج در سیستم کشت مستقیم، این آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1385 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور (معاونت مازندران) اجرا شد. سه تاریخ کاشت 29 فروردین، 8 و 18 اردیبهشت، در کرت‌های اصلی و شش ژنوتیپ فجر، طارم محلی، هاشمی و لاین‌های وارداتی اروگوئه: هیبرید، شماره 18 و 2، در کرت‌های فرعی مقایسه گردید. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر تمام صفات زراعی به جز ارتفاع بوته، معنی‌دار بود. هم‌چنین، اثر ژنوتیپ و برهمکنش دو عامل بر تمام صفات مورد مطالعه معنی‌دار شد. با تغییر تاریخ کاشت از 29 فروردین به 18 اردیبهشت، بیش‌تر صفات زراعی و عملکرد دانه افزایش یافتند. در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی، حداکثر عملکرد دانه متعلق به لاین شماره 2 و ژنوتیپ طارم محلی بود. تحت اثر برهمکنش دو عامل، بیش‌ترین عملکرد دانه با میانگین 3/1081 گرم در مترمربع از لاین شماره 18 در تاریخ کاشت سوم حاصل شد. با تغییر تاریخ‌های کاشت، شاخص‌های رشد در ژنوتیپ‌های مختلف تغییر یافت. بیش‌ترین میزان شاخص سطح برگ (09/5) و سرعت رشد محصول (87/193 کیلوگرم در هکتار در روز) در لاین شماره 2 در تاریخ کاشت دوم مشاهده شد. بنابراین، جهت حصول حداکثر عملکرد دانه در کشت مستقیم برنج، کاشت لاین شماره 2 در تاریخ کاشت اول، ژنوتیپ فجر در تاریخ کاشت دوم و ژنوتیپ‌های هیبرید، طارم محلی، هاشمی و لاین شماره 18 در تاریخ کاشت سوم توصیه می‌شود.