بررسی امکان سنجی حفظ راندمان تصفیه‌خانه آب ارومیه در مواقع سیلابی

تصفیه‌خانه آب ارومیه در سال 1341 با ظرفیت اسمی  m3/d 18000به بهره‌برداری رسید؛ ولی با توجه به رشد جمعیت و افزایش مصرف آب طی دو مرحله توسعه، دبی آن به ترتیب 30000 و در آخرین مرحله به m3/d 38880 افزایش یافت. منبع تامین آب، رودخانه شهر چایی است که آب از طریق آبگیر احداثی بر روی رودخانه به صورت ثقلی با یک کانال به تصفیه‌خانه انتقال داده می‌شود, واحدهای فرایند تصفیه شامل: آشغالگیر دهانه گشاد دستی, حوضچه دانه‌گیر, 5 واحد اکسیلاتور, 8 واحد صافی شنی تند ثقلی, 7 واحد صافی شنی تند تحت فشار و سیستم کلرزنی گازی می‌باشد. یکی از مشکلات اصلی تصفیه‌خانه بروز اختلال در سیستم در مواقع سیلابی به دلیل بالا رفتن بیش از حد کدورت آب رودخانه می باشد به طوری که زمان کارکرد فیلترها فوق‌العاده کاهش پیدا نموده و میزان آب لازم برای شست و شوی آن‌ها از میزان آب تصفیه شده بیشتر می‌شود، و در نتیجه منجر به تعطیلی و یا کاهش چشم‌گیر ظرفیت پذیرش تصفیه‌خانه می‌گردد. طی سال 1382, تصفیه‌خانه 19 روز از مدار خارج و 57 روز با ظرفیت پایین‌تر از ظرفیت آن در شرایط عادی بهره‌برداری شده است؛ در بهار 1383 این مقدار به ترتیب برابر 6 و 18روز بوده است و این مسئله باعث بروز مشکلات کم آبی و قطع آب در مناطق وسیعی از شهر ‌شد. برای حل این مشکل، ایجاد یک واحد پیش تصفیه ضروری است. در این تحقیق، قابلیت ته نشینی ساده در کاهش کدورت آب ورودی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. بدین منظور نمونه‌برداری‌های متعددی در مواقع سیلابی از آب خام برداشت و در ستون ته نشینی مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که در شرایط کدورت بالا، راندمان حذف به عنوان مثال در90 دقیقه زمان ماند، %79/74 به دست می‌آید. به منظور حذف %75 TSS ورودی بار سطحی برابرm3/m2.day 35 و زمان ماند 87 دقیقه حاصل می‌شود که با منظور نمودن فاکتور 0/7 برای SOR و 1/5 برای زمان ماند یک واحد ته نشینی به ابعاد 26×65 متر به صورت کنارگذر در محل آبگیر طراحی می‌شود.