بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی در کاهش پلاک دندانی دانش‌آموزان دختر مقطع اول راهنمایی شهر همدان

  بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی در کاهش پلاک دندانی دانش‌آموزان دختر مقطع اول راهنمایی شهر همدان     ملیحه سهرابی‌وفا [1] ، بابک معینی [2] * ، سیدمحمد مهدی هزاوه‌ای [3] ، علیرضا سلطانیان [4] ، لقمان رضایی [5]     تاریخ دریافت 21/05/1392 تاریخ پذیرش 01/07/1392   چکیده   پیش زمینه و هدف: آموزش رفتارهای بهداشتی دهان و دندان به دانش‌آموزان، یک موضوع مهم در پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان در سنین مدرسه می‌باشد. رویکرد جدید در زمینه خدمات بهداشتی استفاده از مدل‌ها و تئوری‌های آموزشی مناسب می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی در کاهش پلاک دندانی دانش‌آموزان دختر مقطع اول راهنمایی شهر همدان انجام شد.   مواد و روش‌ها: در این مطالعه مداخله‌ای نیمه تجربی، 120 نفر از دانش‌آموزان به طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه بندی شده که در2 مدرسه و 6 کلاس قرار داشتند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 60 نفره شاهد و مداخله قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه طراحی شده بر اساس سازه‌های الگوی اعتقاد بهداشتی، آگاهی، رفتار و تعیین شاخص پلاک دندان به وسیله قرص‌های آشکار کننده بود. مداخله آموزشی شامل 4 جلسه آموزشی 60 دقیقه‌ای بود که فقط در گروه مداخله اعمال گردید. دو گروه، دو ماه پس از مداخله پیگیری شدند و در نهایت داده‌های بدست آمده با استفاده از نرم‌افزار 16 SPSS تجزیه و تحلیل شدند.   یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیک تفاوت معنی‌داری نبود. پس از انجام مداخله بین دو گروه مداخله و شاهد از نظر میانگین نمرات سازه‌های الگوی اعتقاد بهداشتی، شدت درک شده (001/0> p ) ، موانع درک شده (001/0> p ) ، خود کارآمدی (001/0> p ) ، منافع درک شده (015/0> p )، آگاهی و رفتارهای بهداشتی (001/0> p ) و شاخص پلاک دندانی (001/0> p ) تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. اما در سازه حساسیت درک شده تفاوت معنی‌دار مشاهده نشد (095/0= p ) . در نهایت عملکرد مطلوب با کاهش میزان پلاک دندان در گروه مداخله نسبت به گروه شاهد به خوبی نشان داده شد.   بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داد که مداخله آموزشی بر مبنای الگوی اعتقاد بهداشتی می‌تواند سبب ارتقاء رفتارهای بهداشتی دهان و دندان و کاهش پلاک دندانی در دانش‌آموزان گردد.   کلید واژه‌ها : آموزش بهداشت، پلاک دندان، دانش‌آموزان، دختر     مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره یازدهم، شماره هشتم ، پی در پی 49، آبان 1392، ص 648-639     آدرس مکاتبه : همدان، بلوار شهید فهمیده، روبروی پارک مردم، دانشگاه علوم پزشکی همدان، دانشکده بهداشت، گروه بهداشت عمومی، تلفن: 09125420453   Email: Babak_moeini @umsha. ac. ir     بسیاری از بیماری‌ها می‌گردد (1). با وجود بهبود وضعیت بهداشت دهان و دندان در کودکان و نوجوانان خصوصاً کاهش شاخص‌های پوسیدگی دندان، همچنان این بیماری از بیماری‌های شایع در جوامع انسانی است (2).   مقدمه یکی از عواملی که در سلامت عمومی انسان نقش دارد، دهان و دندان سالم است تا آنجا که برخی دهان را آینه تمام نمای بدن می‌دانند زیرا رعایت بهداشت دهان و دندان علاوه بر آنکه نشان دهنده شخصیت پرورش یافته فرد است موجب پیشگیری از بروز   [1] کارشناس ارشد آموزش بهداشت دانشکده علوم پزشکی دزفول، دزفول، ایران   [2] دکترای تخصصی آموزش بهداشت، عضو هیئت علمی گروه بهداشت عمومی و مرکز تحقیقات عوامل اجتماعب موثر بر سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان (نویسنده مسئول)   [3] دکترای تخصصی آموزش بهداشت وارتقا سلامت، عضو هیئت علمی گروه بهداشت عمومی. دانشکده بهداشت،دانشگاه علوم پزشکی همدان   [4] دکترای تخصصی آمار زیستی، عضو هیئت علمی گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان   [5] دکترای تخصصی دندانپزشکی ترمیمی، عضو هیئت علمی گروه دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان،دانشکده دندانپزشکیب