بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی بر دبی روزانه رودخانه با استفاده از مدل HEC-HMS(مطالعه موردی: حوضه آبخیز آجرلو، استان آذربایجان غربی)

نویسندگان

  • قربان وهاب زاده استاد یار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
  • محمود حبیب نژاد روشن استاد گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
  • هیراد عبقری استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه
  • یونس نویدی فر دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده مقاله:

برآورد دقیق دبی جریان، یک گام کلیدی در برنامه­ریزی و مدیریت بهینه منابع آب به­ شمار می­آید. یکی از عوامل تأثیرگذار در تغییر روند رژیم جریان رودخانه­ها، تغییر کاربری اراضی در سطح حوضه می­باشد. در این مطالعه با استفاده از مدل هیدرولوژیکیHEC-HMS، اثرات تغییر کاربری اراضی بر رژیم جریان رودخانه آجرلو در استان آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه، از تصاویر سنجنده­هایMSS لندست  و LISS III ماهوارهIRS-1Cمربوط به سال های 1975 و 2008 استفاده گردید. پس از اعمال تصحیحات و تحلیل­های مختلف بارزسازی تصاویرو نمونه­برداری تصادفی از واحدهای کاربری اراضی، طبقه­بندی برای هر دو سری تصویر با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال انجام شد. برای هر دو سری تصویر (با توجه به ضریب کاپای 76/0 و 78/0 بترتیب برای تصاویر MSS و LISSIII)، باندهای سبز، شاخص NDVI و قرمز به عنوان بهترین ترکیب باندی انتخاب گردید. سپس صحت نقشه­های تولید شده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در این دوره 33 سال اراضی مرتعی 65/37 درصد کاهش و اراضی کشاورزی و اراضی فاقد پوشش بترتیب 27/57 درصد و 98/39 درصد افزایش داشته­اند. به این منظور پس از تهیه نقشه کاربری اراضی مربوط به سال­های 1354 و 1387 و تلفیق با نقشه گروه­های هیدرولوژیک خاک در محیط GIS، مدل هیدرولوژیک HEC-HMS با استفاده از روش نفوذ شماره منحنی و هیدروگراف واحد SCS حوضه بر مبنای داده­های بارش- رواناب مشاهده­ای، واسنجی و اعتباریابی گردید. نتایج حاصل از واسنجی مدل پس از بهینه­سازی پارامترهای شماره منحنی و زمان تأخیر حوضه نشان داد که تغییر کاربری اراضی در این فاصله زمانی باعث افزایش 7/29 مترمکعب بر ثانیه (معادل 8/86 درصد) دبی اوج و 8/18 میلیون مترمکعب (معادل 7/12 درصد) حجم رواناب شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی بر دبی روزانه رودخانه با استفاده از مدل hec-hms(مطالعه موردی: حوضه آبخیز آجرلو، استان آذربایجان غربی)

برآورد دقیق دبی جریان، یک گام کلیدی در برنامه­ریزی و مدیریت بهینه منابع آب به­ شمار می­آید. یکی از عوامل تأثیرگذار در تغییر روند رژیم جریان رودخانه­ها، تغییر کاربری اراضی در سطح حوضه می­باشد. در این مطالعه با استفاده از مدل هیدرولوژیکیhec-hms، اثرات تغییر کاربری اراضی بر رژیم جریان رودخانه آجرلو در استان آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه، از تصاویر سنجنده­...

متن کامل

بررسی تاثیر تغییر کاربری اراضی بر دبی رودخانه با استفاده از مدل hec-hms (مطالعه موردی حوضه آبخیز آجرلو، استان آذربایجان غربی)

برآورد دقیق دبی جریان، نکته کلیدی در برنامه ریزی و مدیریت بهینه منابع آب به شمار می آید. یکی از عوامل تأثیرگذار در تغییر روند رژیم جریان رودخانه ها، تغییر کاربری اراضی در سطح حوضه می باشد. در این مطالعه با استفاده از مدل هیدرولوژیکیhec-hms ، اثرات تغییر کاربری اراضی بر رژیم جریان رودخانه آجرلو در استان آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه، از تصاویر سنجنده ها...

15 صفحه اول

اثرات تغییر کاربری اراضی بر بیلان هیدرولوژیکی حوضه کردان با استفاده از مدل HEC- HMS

تغییر در کاربری اراضی، فرآیندهای هیدرولوژیکی را در حوضه‌ها متأثر ساخته، تعادل طبیعی جریان آب را مختل می‌کند. در پژوهش حاضر، تغییر مؤلفه‌های هیدرولوژیکی حوضه آبخیز کردان در نتیجه‌ی تغییرات کاربری اراضی در سال‌های 1366، 1379 و 1390 بررسی شده است. داده‌های کاربری اراضی برای سه سال گفته‌شده از تصاویر ماهواره‌ای لندست به‌دست آمد که با استفاده از طبقه‌بندی نظارت‌شده به پنج نوع کاربری شهری، کشاورزی، م...

متن کامل

بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی بر پاسخ‌های هیدرولوژی حوضه آبخیز (مطالعه موردی: حوضه آبخیز زنجان‌رود)

تغییر کاربری اراضی در یک حوضه آبخیز می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر چرخه هیدرولوژی و در نتیجه منابع آب حوضه داشته باشد، از این‌رو شناخت آثار تغییر کاربری اراضی بر پاسخ‌های هیدرولوژی حوضه راه‌گشای تعیین استراتژی مناسب در توسعه پایدار منابع آب حوضه‌های آبخیز می‌باشد. هدف از این تحقیق بررسی اثرات هیدرولوژی تغییر کاربری اراضی در طی 40 سال اخیر در حوضه زنجان‌رود می‌باشد. جهت شبیه‌سازی بیلان آبی حوضه در...

متن کامل

بررسی تأثیر تغییرات کاربری اراضی بر خصوصیات سیلاب با استفاده از مدل HEC- HMS (مطالعة موردی: حوزة آبخیز طالقان)

یکی از عوامل اصلی در تغییر رژیم سیلابی حوزه‏های آبخیزْ تغییر کاربری اراضی در سطح حوضه است. حوزة آبخیز طالقان، طی سال‏های متمادی، دستخوش تغییر کاربری اراضی شده که احتمال تأثیر آن بر خصوصیات سیلاب رودخانه مطرح است. در تحقیق حاضر، با تلفیق سیستم‏های اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل HEC- HMS، آثار تغییر کاربری اراضی بر سه پارامترـ دبی اوج، حجم، و زمان پایة سیل‌ـ در بخشی از حوزة آبخیز طالقان بررسی شد. ب...

متن کامل

اثرات تغییر کاربری اراضی بر بیلان هیدرولوژیکی حوضه کردان با استفاده از مدل hec- hms

تغییر در کاربری اراضی، فرآیندهای هیدرولوژیکی را در حوضه ها متأثر ساخته، تعادل طبیعی جریان آب را مختل می کند. در پژوهش حاضر، تغییر مؤلفه های هیدرولوژیکی حوضه آبخیز کردان در نتیجه ی تغییرات کاربری اراضی در سال های 1366، 1379 و 1390 بررسی شده است. داده های کاربری اراضی برای سه سال گفته شده از تصاویر ماهواره ای لندست به دست آمد که با استفاده از طبقه بندی نظارت شده به پنج نوع کاربری شهری، کشاورزی، م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 24  شماره 4

صفحات  227- 236

تاریخ انتشار 2015-02-04

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023