بررسی تأثیر سربار قائم بر رفتار دیوارهای خشتی تحت بار جانبی چرخه‌ای

ساختمان های خشتی از بناهای آسیب‌پذیر در برابر بارهای جانبی محسوب می‌شوند، به طوری که خرابی آن‌ها در زلزله-های گذشته با خسارت‌ و تلفات جانی زیادی همراه بوده است. با این وجود، هنوز ساختمان‌های خشتی زیادی در مناطق لرزه‌خیز جهان از جمله در کشور ایران در حال استفاده است که بسیاری از آنها دارای ارزش تاریخی نیز هستند. لذا، شناخت رفتار این گونه ساختمان‌ها در برابر بارهای جانبی از اهمیت به سزایی برخوردار بوده و منجر به اتخاذ تصمیم مناسب در چگونگی حفظ بنا خواهد شد. در تحقیق حاضر رفتار جانبی دیوارهای ساخته شده از خشت و ملات گل که تحت اثر بار محوری ثابت قرار داشتند، تحت بارگذاری جانبی چرخه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه‌های آزمایشگاهی شامل 4 دیوار خشتی به طول 1000 میلی‌متر، ارتفاع‌900 میلی‌متر و ضخامت 200 میلی‌متر بودند. متغیر اصلی آزمایشگاهی، تنش محوری قائم روی نمونه‌های دیوار بود. نتایج آزمایشگاهی به صورت منحنی‌های چرخه‌ای بار-جابجایی، الگوی ترک‌خوردگی، مد شکست، افت سختی، اتلاف انرژی تجمعی و میرایی چرخه‌ای با یکدیگر مقایسه گردیدند. بر اساس نتایج تحقیق، میزان تنش محوری دیوار تاثیر زیادی روی نحوه شکست و رفتار دیوار خشتی تحت بارهای جانبی و در نتیجه اتخاذ روش مناسب مقاوم سازی دارد. با افزایش تنش محوری از 1/0 به 7/0 مگاپاسکال مد شکست از گهواره‌ای-برشی به برشی - فشاری تغییر کرد. همچنین با افزایش تنش محوری مقاومت جانبی افزایش اما جابجایی متناظر شکست کاهش یافت.