بررسی تأثیر عامل هویت (ایرانی،اسلامی) بر زیبایی شهر

مسأله هویت شهری اصولاً یکی از پیچیده‌ترین و بحث‌انگیزترین مباحث نظری و حرفه‌ای در شهرسازی است. منظور از هویت، پاسخی است که به پرسش در خصوص کیستی یا چیستی موجودات داده می‌شود و معادل Identity در زبان انگلیسی می‌باشد. در واقع، هویت آن حقیقت وجودی است که شخص یا شیء از آن برخوردار می‌باشد. گفته می‌شود تنها پدیده‌ای که دغدغه هویت دارد، انسان است. انسان همواره به دنبال ابزاری می‌گردد که خود را به واسطة آن تبیین کند. از سوی دیگر فرد با حضور و رشد یافتن در جمع، علاوه بر آن که دارای هویت شخصی یعنی نام، منزلت اجتماعی و روابط شخصی با دیگران می‌گردد بلکه با گرفتن عناصر مشترکی که فرهنگ خوانده می‌شود، هویت جمعی می‌یابد. اصولاً هویت یک پدیده، امری انتزاعی و منفک از سایر موضوعات مرتبط با آن پدیده نیست. مثلاً هویت شهر با همه موضوعات مرتبط با شهر و با موضوعات عدیده‌ای از جمله: با اهل شهر، باورها و اعتقاداتشان، شیوة زیست مردم، نوع ارتباطشان با سایر جوامع، آرمان‌ها و الگوهای زندگی‌شان، رفتار و فرهنگشان، و با نوع تفکر و جهان‌بینی‌شان مرتبط و غیرقابل تفکیک است (نقی زاده،1386). طراحان و سیاستمداران و مدیران شهر نیز نمی‌توانند بر پایه مبانی نظری بیگانه طرح و برنامه تهیه کنند و به شیوه بیگانه خط‌مشی کنند و مردم را به آن شیوه فراخوانند و در عین حال توقع داشته باشند که شهر هویت زیبای ایرانی و اسلامی داشته باشد. هنگامی که تمرکز اصلی بر جنبه‌های حیات قرار گیرد، وقتی معیارها و الگوهای اصلی، ظرف تمدن بیگانه باشد، وقتی تفاخر و نمایش خود در آثار انسانی رواج یابد، وقتی مد و مصرف و اسراف جای قناعت و میانه‌روی و تعادل را بگیرند، آنگاه نمی‌توان انتظار داشت که فضا و کالبد حاصل، چیزی جز پاسخگویی به این رفتارها باشد. پرسش اصلی پژوهش به چیستی نقش هویت و امر زیبا و چگونگی استفاده از سرمایه‌های هویت (اسلامی، ایرانی) در جهت بهسازی شهرها باز می‌گردد و هدف اصلی پژوهش شناخت هویت از ابعاد گوناگون و بررسی تأثیر بخشی و کارکردی نمودن آن در زیباسازی شهرها می‌باشد و واکاوی علل زشتی شهرهای مدرن سرزمین ایران، از دیگر اهداف این پژوهش است.