بررسی تأثیر فلزات سنگین پساب تصفیه‌خانه شهرک صنعتی توس مشهد بر آب‌های زیرزمینی

دشت‌های زیادی در ایران از جمله دشت مشهد، به آب زیرزمینی وابسته‌اند. آسیب رساندن به این منابع به هر شکل، زندگی مردم را دچار مخاطره می‌سازد. شهرک صنعتی توس در شمالغربیمشهد واقع شده که صنایع غالب آلوده‌ساز آن شامل صنایع غذایی، شیمیایی، کانی غیرفلزی و فلزی می‌باشد.  فاضلاب تولیدی در واحدهای صنعتی به تصفیه‌خانه شهرک روانه شده و در نهایت پساب تصفیه شده جهت آبیاری فضای سبز شهرک و پارک علم و فناوری واقع شده در مجاورت شهرک، استفاده می گردد. در این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر فلزات سنگین پساب خروجی تصفیه‌خانه بر آب‌های زیرزمینی منطقه، در 4 نوبت از پساب خروجی و 8 حلقه چاه موجود در محدوده مورد مطالعه، نمونه‌برداری صورت گرفت. غلظت عناصر جیوه، آرسنیک، سرب، کادمیوم، آلومینیم، کروم و سیانید اندازه‌‌گیری شد و تجزیه و تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS و Excel انجام شد. با توجه به پارامترهای آماری نمونه‌های آب، کمترین و بیشترین دامنه تغییرات به ترتیب مربوط به فلز سیانید و آلومینیم می‌باشد؛ علاوه بر این، فلز سرب توزیع نامتقارنی داشته و نمودار آن بیشترین کجی (چولگی) را دارا می‌باشد. در مجموع، غلظت عناصر سنگین در پساب خروجی در مقایسه با آب زیرزمینی بیشتر می‌باشد که در بین عناصر سنگین مورد آزمایش، غلظت جیوه در اکثر چاه‌های مورد مطالعه بیش از حد استاندارد بوده که می تواند موجب آلودگی آب زیرزمینی شود. همچنین بررسی ترکیبات زمین‌شناسی منطقه نیز، نشان از تأثیر پساب بر آب زیرزمینی چاه‌های مورد مطالعه و کاهش کیفیت آنها می دارد.