بررسی تأثیر ورمی کمپوست و تلقیح قارچ بر خصوصیات رشدی و میزان استویوزید گیاه دارویی شیرین برگ (Stevia rebaudiana Bertoni)

مقدمه: با توجه به اهمیت گیاه دارویی شیرین برگ که گلیکوزیدهای آن در سال‌های اخیر به عنوان شیرین‌کننده طبیعی جایگزین ساکارز معرفی شده است، بررسی تأثیر کودهای زیستی بر رشد آن ضروری به نظر می‌رسد. هدف: بررسی تأثیر ورمی کمپوست و قارچ‌های میکوریزا بر صفات رشدی و میزان ماده شیرین‌کننده استویوزید. روش بررسی: آزمایش‌ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تیمار در 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به اجرا درآمد. در این آزمایش، عامل مقادیر ورمی کمپوست در چهار سطح شامل بستر پایه (خاک مزرعه + 15 درصد وزنی گلدان کود گاوی) به علاوه مقادیر 0، 10 درصد و 20 درصد ورمی کمپوست و نیز خاک مزرعه به عنوان شاهد و عامل تلقیح شامل تلقیح قارچ مایکوریزای (Gm) Glomus mosseae‌، اندوفیت ریشهPiriformospora indica (Pi) و عدم تلقیح قارچ (شاهد) بود. نتایج: تیمارهای کودهای زیستی بر میزان ماده شیرین‌کننده استویوزید و همچنین اغلب پارامترهای مورد بررسی در ارتباط با عملکرد کمی تأثیر معنی‌داری داشتند (01/0 P ≤). بیشترین میزان کلروفیل برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در تیمار‌های ورمی کمپوست 20 درصد و تلقیح با قارچ مایکوریزای mosseae Glomus‌ به دست آمد. بیشترین میزان گلیکوزید استویوزید در زمان بلوغ رویشی و در زمان گلدهی در بستر کشت شاهد مشاهده شد. نتیجه‌گیری: کاربرد ورمی کمپوست تأثیر مثبت و معنی‌داری بر میزان کلروفیل و عملکرد پارامترهای رویشی داشت و بیشترین مقدار آنها در تیمار کاربرد توام ورمی کمپوست و تلقیح به دست آمد.