بررسی تأثیر گردشگری بر معیشت پایدار روستایی در استان گلستان

در طی دهه‌های گذشته بهبود معیشت پایدار مردم روستایی مورد توجه زیادی قرار گرفته و به عنوان یکی از اهداف اصلی توسعه‌ی پایدار روستایی مطرح بوده است. یکی از رهیافت‌های اصلی برای بهبود معیشت روستایی توسعه‌ی گردشگری روستایی است. بنابراین هدف این تحقیق بررسی تأثیر گردشگری بر معیشت پایدار روستایی در استان گلستان است. طرح تحقیق حاضر شبه‌آزمایشی با مقایسه‌ی دو گروه روستاهای گردشگری و غیرگردشگری است، که بر مبنای راهبرد پیمایشی به انجام رسیده است. از ابزار پرسشنامه و روش مصاحبه برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز استفاده شده است. 170 نفر سرپرست خانوار از روستاهای گردشگری و 130 سرپرست خانوار از روستاهای غیر گردشگری به عنوان نمونه به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. نتایج آزمون t تک نمونه­ای نشان داد که سرمایه­های معیشتی 5 گانه در دو گروه روستاها کمتر از حد متوسط و در وضعیت نامناسب بود. نتایج آزمون t مستقل نشان داد که میانگین سرمایه­های فیزیکی، مالی و کل سرمایه­ها در روستاهای گردشگری از روستاهای غیرگردشگری بیشتر است. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان داد که در روستاهای گردشگری فعالیت­هایی مانند «فروش تولیدات لبنی محلی»، «فروش لباس محلی»، «زراعت»، به ترتیب راهبرد معیشتی اهمیت بیشتری داشته است. در حالی که در روستاهای گروه دوم، به ترتیب فعالیت­های زراعت، کارگری، دامداری، اهمیت بیشتری داشته است. نتایج آزمون کای اسکویر نشان داد که مهم­ترین زمینه آسیب­پذیری در هر دو گروه روستاهای گردشگری و غیرگردشگری، فصلی بودن تغییرات است که معیشت روستاییان را با ناامنی بودن مواجه کرده است. همچنین نتایج آزمونt  تک نمونه­ای برای ارزیابی پیامدهای معیشتی گردشگری نشان داد که به جزء پیامدهای زیست­محیطی، وضعیت سایر پیامد­های گردشگری، مناسب است.