بررسی ترجمه پذیری دو حرف زائد «باء» و «من» در ترجمه­ های قرآنی

چکیده ترجمه به عنوان تلاش و فعالیتی هدفمند جهت رفع موانع زبانی و فرهنگی و زمینه­ای برای برقراری و گسترش روابط در سطوح مختلف از دیرباز مورد توجه بشر قرار گرفته است. ترجمه کتاب مقدس قرآن که ضمن پیام رسانی تربیتی، حامل افکار اعتقادی و اجتماعی و دستورات فقهی و عملی است؛ اهمیت فوق العاده­ای دارد. یکی از اموری که در ترجمه صحیح قرآن تاثیر گذار است، عنایت به حروف جر است. این جستار در پی آن است که نقش حروف زائد را علاوه بر آثار لفظی در محتوی و آثار حکمی و دلالی آن جستجو نماید. در این نوشتار برای محدود کردن دامنه پژوهش دو حرف «باء» و «من» از میان حروف جر انتخاب شده است و برای اینکه این حروف با مفاهیم قرآنی مورد نظر تطبیق داده شود به تفاسیر مراجعه شده و سپس معانی مستفاد از تفاسیر با ترجمه­ها تطبیق داده شده است. برای این امر ترجمه­هایی انتخاب شد که از جهات ادبی، دلالی، فلسفی و روایی جامع تا استقراء از عمومیت افزون بهره­مند گردد. همچنین نمونه­های آماری در خصوص دو حرف «باء» و «من» و معانی زائد و اصلی آن مقایسه شده است همچنین با توجه به این آمارها، نسبت هماهنگیِ ترجمه­ها با تفاسیر و میزان انعکاس مسائل دلالی و بلاغی قرآن در ترجمه­ها پرداخته شده است. این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی به این نتیجه دست یافته است که برخی از ترجمه­ها در انتقال مفاهیم قرآنی دارا توانایی بیشتری دارند و میزان هماهنگی آنها با تفاسیر که منبع اصلی ترجمه­ها به شمار می­روند، بیشتر است.